Inhoud
Hartelust
Hartelust BV is sinds 1974 gevestigd op een klein industrieterrein aan de Kapelmeesterlaan in Tilburg. Eigenaar Roberto Hartelust heeft een vergunning om 1080 apen tegelijkertijd te houden in de loods. De apen worden verkocht als proefdier aan universiteiten, commerciële proefdiercentra en farmaceutische bedrijven. 1
Familiebedrijf
Roberto Hartelust nam het bedrijf in 1974 over van zijn vader: hij werkte ooit voor KLM en verzorgde apentransporten van India naar Amerika. Volgens Hartelust moet je “een grote dierenliefhebber zijn om dit te doen. De mens heeft zichzelf bovenaan de voedselketen geplaatst. Hoe erg het ook is, die dierproeven moeten nu eenmaal gedaan worden.” Inmiddels werken zijn zonen ook in de apenhandel.
De inspectiedienst NVWA controleert 1 of 2 keer per jaar de apenloods in Tilburg. 1 Hartelust voldoet niet altijd aan de minimale huisvestingseisen van 2 apen per 2m2 vloeroppervlakte en een totaal van 3.6m3 kooivolume. Wat opvalt is dat mannetjes zo nu en dan apart worden gehouden wanneer ze agressief zijn. De overige apen worden maandenlang gehouden in badkamerachtige ruimtes op zaagsel. 2
China
In één van zijn spaarzame interviews bevestigt Hartelust dat hij sinds 1992 apen afneemt uit China. In China heeft hij vijf man in dienst. Het gaat vooral om rhesus-apen en in mindere mate Java-apen. Volgens de inspectierapporten worden er ook Java-apen uit Afrika aangekocht. Hartelust beweert dat er geen sprake is van wildvangst. 1
In het rapport ‘gebruik van non-humane primaten’ van het Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) werd opgeroepen om enkel nog apen af te nemen van het BPRC te Rijswijk (En dus niet van Hartelust). “De typering en microbiologische status van deze dieren is goed bekend en zekerheid bestaat dat de dieren niet via wildvang verkregen zijn. Er dienen overtuigende argumenten te bestaan om van levering door BPRC af te wijken,” aldus het KNAW. 2
Met andere woorden, het is niet uit te sluiten dat de apen van Hartelust, of de ouders van de gefokte apen, uit het wild komen. Animal Rights is overigens ook geen voorstander om van het BPRC een apenfokcentrum te maken.
In 2019 werden maar liefst 2735 Java-apen in beslag genomen door de Chinese overheid. De dieren waren uit Vietnam gesmokkeld en bestemd voor proefdiercentra. In de afgelopen jaren zijn er vaker reportages naar buiten gebracht over wildvangst van apen uit de buurlanden van China. De dieren worden vervolgens naar Chinese laboratoria en fokkerijen overgebracht. 3
Transport
De apen worden in China op transport gezet en komen aan op luchtvaartcentra zoals Parijs of Frankfurt. De dieren zijn al snel een dag onderweg. Zij zitten al die tijd opgesloten in kleine houten kratten met wat stro, voedsel en drinken.
Medewerkers van Hartelust halen de apen op in witte bestelbussen en vervoeren de dieren naar de loods in Tilburg. Daar worden de apen 12 weken in quarantaine gehouden. Volgens Hartelust worden er ongeveer duizend apen in de loods gehouden: “En die komen en gaan, het hele jaar door.”
Afnemers
In Europa worden jaarlijks tussen de 6000 en 10.000 apen gebruikt in dierproeven. Een groot deel van deze apen zijn afkomstig uit de Tilburgse apenloods. 1
Hartelust zegt het volgende over de afnemers van de proefapen: ““Grote farmaceuten. Vrijwel alle grote Europese spelers bestellen hun apen bij ons. Meestal spreken we over honderden dieren tegelijk die in transporten van zestig dieren die kant op gaan.” Naast het commerciële proefdiercentrum LPT zijn de universiteiten van de KU Leuven, Universiteit Parma en het apenlaboratorium Karolinska Institutet in Stockholm bekende afnemers. Over de undercoverbeelden die regelmatig naar buiten komen wast Hartelust zijn handen in onschuld: “daar hebben wij geen invloed op.”
Minister Schouten laat het afweten
Deelt u de mening dat de Nederlandse ambitie om het aantal dierproeven op apen te verminderen wordt ondergraven als Nederland een doorvoerhaven is van apen naar buitenlandse proefdiercentra? Zo nee, waarom niet? Vraagt de Partij voor de Dieren aan minister Schouten. De minister antwoord op de Kamervragen: "Nee, de commerciële activiteit van een bedrijf in Nederland heeft geen enkele invloed op de kabinetsambitie om in Nederland het aantal dierproeven op apen te verminderen." 1
Het is te gek voor woorden dat de minister het aantal apenexperimenten in Nederland drastisch verminderd en vervolgens de grootste apenhandelaar van Europa geen strobreed in de weg legt.
