Zwarte kraai als zondebok voor neergang weidevogels: Zuid-Holland

Op 7 april 2025 verleende het college van gedeputeerde staten van Zuid-Holland een vergunning voor het vangen en doden van zwarte kraaien om andere beschermde soorten - boerenlandvogels (weide- en akkervogels) - te beschermen.

Lees ook: VOS EN KRAAI ALS ZONDEBOK VOOR NEERGANG WEIDEVOGELS: DRENTHE

Animal Rights en Fauna4Life maakten bezwaar en stellen zich op het standpunt dat boerenlandvogels niet effectief en doeltreffend beschermd worden door het vangen en doden van zwarte kraaien. Het daadwerkelijke probleem dat het slecht gaat met boerenlandvogels is de intensivering van de landbouw. Voordat de biotoop voor boerenlandvogels geschikt is gemaakt (hoger waterpeil, later maaien, meer kruidenrijk grasland en meer plas-dras situaties) waardoor er onder andere meer voedsel ontstaat voor de ouders en kuikens, heeft het doden van mogelijke predatoren geen enkel nut.

Lees ook: KAUW EN KRAAI ALS ZONDEBOK VOOR NEERGANG WEIDEVOGELS IN WIERINGEN

Zolang de gebieden onvoldoende op orde zijn gemaakt, en boerenlandvogels dus onvoldoende worden beschermd, geldt dat het doden van zwarte kraaien als meer ingrijpende maatregel niet is toegestaan. Het college heeft met het onderhavige besluit niet aangetoond dat de gebieden geschikt zijn. Zo is het niet duidelijk of elk gebied voldoet aan de voor een geschikt gebied opgestelde criteria zoals opgenomen in het eigen beleid, namelijk het Natuurbeheerplan Zuid-Holland 2025:
• Minimaal 1 ha plas dras per 100 ha gedurende het broedseizoen.
• In minimaal 50% beheerd gebied hoog oppervlaktewaterpeil in broedseizoen: streefpeilen: veen 0-25 cm onder maaiveld, klei-op-veen 0-35 cm onder maaiveld, klei 0-40 cm onder maaiveld.
• Op minimaal 50% van de percelen is een rustperiode tijdens het broedseizoen aanwezig.
• Minimaal 50 % beheerd gebied bestaat uit kruidenrijk grasland.
• Circa 20% van de percelen worden tijden het broedseizoen beweid met melkvee en/of jongvee.
• Bemesting vaste mest en/of vaste fractie (max. 5-10 ton/ha) voor percelen met kruidenrijk grasland en uitgesteld maaibeheer. Geen kunstmest voor deze percelen.
• Legselbeheer komt vanuit het Aanvalsplan grutto niet in aanmerking voor subsidie.
• Mozaïek van samenhangend beheer; beheerpercelen niet verder dan 300 m uiteen.
Niet ’s nachts maaien.
Nauwe samenwerking tussen alle betrokken partijen, collectieven, natuurbeheerders, weidevogelbeschermers, WBE en overheden.

Lees ook: ZWARTE KRAAI ALS ZONDEBOK VOOR NEERGANG WEIDEVOGELS: GELDERLAND

Deze criteria zijn gedestilleerd uit het Aanvalsplan Grutto en nader toegelicht door Sovon. Het college dient aan het eigen beleid te toetsen en nauwkeurig te motiveren dat en hoe dat gebeurd is. Er vanuit gaande dat de gebieden (nog) niet op orde zijn, had de vergunning niet verleend mogen worden.

Lees ook: DE HEKSENJACHT OP STEENMARTERS IN FRIESLAND

Het vangen en doden van zwarte kraaien wordt toegestaan in een zeer ruim beheergebied (bufferzone van 5 kilometer rondom weidevogelgebieden) en een zeer ruime beheerperiode waarbinnen voor diverse maanden geldt dat er nog geen eieren of geen niet-vliegvlugge kuikens meer zijn. Voor grotere afstanden vanaf een weidevogelgebied en de eerste en laatste maanden van de vergunning geldt dat er geen causaal verband is tussen de aanwezigheid van zwarte kraaien en schade aan boerenlandvogel(legsel)s. In die gevallen is de vergunning noch effectief en doeltreffend, noch zo min als mogelijk ingrijpend, en dus niet toegestaan.

Lees ook: GRONINGEN GEDOOGT STROPERIJ VAN VOSSEN

Er geldt een wettelijke verplichting om aan een vergunning zoals de onderhavige een faunabeheerplan ten grondslag te leggen. Daarvan is in dit geval geen sprake. Ook daarom is het besluit onrechtmatig.

Lees ook: VERZOEK TOT HANDHAVEND OPTREDEN: TERSCHELLING POOGT ILLEGAAL STEENMARTERS TE VANGEN