Solitaire wolf Bram blijkt vader van welpen op Utrechtse Heuvelrug - een tijdlijn

Op 13 februari 2025 werd de nieuwe voortgangsrapportage over de activiteit van wolven in Nederland gepubliceerd door BIJ12. De rapportage gaat over de periode van half mei tot half oktober 2024.

Wolf Bram, GW3237m, nakomeling van de Noord-Veluwe-roedel, wordt sinds mei 2023 vastgesteld op de Utrechtse Heuvelrug. Hij leeft daar sinds begin 2024 samen met wolvin GW4076f, nakomeling van de Midden-Veluwe-roedel. Vorig jaar kregen zij voor het eerst nakomelingen. Er werden vijf welpen - GW4412m, GW4413m, GW4415m, GW4504f en GW4477m - waargenomen op wildcamerabeelden en aangetoond via DNA uit uitwerpselen en een wildprooi. ¹. Welp GW4477m werd op 9 november 2024 doodgereden nabij Leersum. De andere roedelleden zijn met zes tegelijk nog op camera gezien.

Bram werd op 3 oktober 2024 aangereden op de Doornseweg in Leusden, waarbij wat bloed van het asfalt is verzameld. Na de aanrijding was Bram korte tijd buiten bewustzijn, maar daarna liep hij zelfstandig weg. Bram is in de dagen daarna met DNA aangetoond bij schadegevallen en heeft de aanrijding dus overleefd. ²

De afgelopen periode werd wolvin GW4243f meerdere keren rondom het territorium van het gevestigde wolvenpaar op de Utrechtse Heuvelrug vastgesteld. De herkomstroedel van deze wolvin is onbekend.

Al op 27 november 2024 liet de provincie Utrecht weten een vergunningaanvraag voor de hele roedel voor te bereiden, ”[o]mdat de kans bestaat dat GW3237m zijn nakomelingen dit ongewenste gedrag aanleert […] De nieuwe vergunningaanvraag wordt gedaan op basis van advies van de Zoogdiervereniging.” ¹

Zelf-verklaard 'wolvenexpert' Glenn Lelieveld uit zijn frustratie op een bijeenkomst in Leusden op 11 februari 2025: ”We hebben last van organisaties die de wolf heilig hebben verklaard. Om de wolf te zenderen moeten we bij de rechter komen met een onderbouwing die we eigenlijk alleen kunnen krijgen door hem al een zender om te doen.” ²

Bij KRO-NCRV’s ‘Spraakmakers’ op 14 februari 2025 stipt hij de echte reden voor zijn ‘zender-obsessie’ aan: ”We zijn echt heel erg benieuwd hoe een wolvenroedel zich beweegt in zo'n landschap.” ³ Het Wolvenmeldpunt heeft de provincie Utrecht geadviseerd om zoveel mogelijk wolven in het gebied te vangen en te zenderen zodat dit beter in kaart kan worden gebracht. "De provincie wil dit ook en is bezig om hiervoor een vergunning te krijgen."

Vijf maanden na die eerste melding is er nog niets over deze nieuwe vergunning vernomen. Ook rondom de eerdere vergunning voor 'Bram' is het stil vanuit Utrecht. Animal Rights vermoedt dat de provincie en Zoogdiervereniging wachten op een nieuw 'incident', via RTVUtrecht de hetze weer laten opvlammen, om vervolgens een dergelijke vergunning er door te kunnen rammen.

Animal Rights is in ieder geval voorbereid om ook nu weer bezwaar te maken.

Vlak na de bekrachtiging van het schandalige doodvonnis voor Veluwse wolf Hubertus, komt anti-wolf Landgoed Den Treek-Henschoten bij Leusden met het bericht dat maandagmiddag 19 mei 2025 een vrouw in haar benen gebeten zou zijn door een wolf. ¹ Niemand heeft nog bewijs gezien, maar de directie van het jachtgebied ruikt vanzelfsprekend bloed.

In het NRC komt Maurice LaHaye van de Zoogdiervereniging aan het woord. Hij weet heel goed dat de vergunning voor het vangen en zenderen van Bram onmiddellijk geschorst werd. Hij kiest ervoor hierover te liegen: "De kans dat je een niet-schuwe wolf tegenkomt, blijft klein: het gebied is groot. En dus is het niet gelukt om de wolf voor het verdovingsgeweer te krijgen.” Wat vorige nazomer hielp, was het tijdelijk afsluiten van het landgoed en dat had dit jaar ook weer moeten gebeuren en moet nu gebeuren.

''Dit is een goed voorbeeld van een wolf die afgeschoten kan worden,'' zei BBB-staatssecretaris Rummenie in Goedemorgen Nederland ¹ op NPO 1 op 20 mei 2025, niet gehinderd door enige kennis van het incident. Samen met Femke Wiersma vormt Jean Rummenie het meest incompetente team dat ooit op Landbouw heeft gezeten, met desastreuse gevolgen voor de natuur en wilde dieren. Hij etaleert zijn beperkte geestelijke vermogens met meningen gedestilleerd uit kinderlogica:
''Er zijn net zoveel wolvenexperts als meningen. Ik moet toch ingrijpen via de wetgeving als de wolf dit soort gedrag vertoont. Dat kunnen we niet tolereren. Ik denk dat het wel helpt als je een wolf met probleemgedrag uit de populatie neemt.''
'We hebben genoeg voorbeelden gezien van wolven die schapen bijten, maar niet opeten, dus daar maak ik me wel degelijk druk om. Schapen zijn niet hun favoriete eten, maar het weerhoudt wolven er niet van om over hekken te springen en de dieren dood te bijten.''

Ondertussen zet de provincie in op een spoedprocedure voor het DNA-onderzoek om snel duidelijkheid te hebben over de mogelijke wolvenaanval in Den Treek. ² Bij een spoedprocedure is in principe binnen een paar dagen de herkomst van het DNA duidelijk.

De provincie Utrecht wil maatregelen. Ze laat de Zoogdiervereniging onderzoek doen, maar heeft haar conclusie al klaar: "Wanneer uit DNA-onderzoek blijkt dat de verwondingen inderdaad door een wolf zijn veroorzaakt en ook vastgesteld kan worden om welke wolf het gaat, treft de provincie voorbereidingen voor een afschotvergunning." ³

Provincie Utrecht kondigde op 28 mei 2025 aan wolf Bram te willen afschieten nadat op 19 mei een vrouw zou zijn gebeten op Landgoed Den Treek. ¹ DNA zou bevestigen dat het om Bram gaat. Animal Rights zal opnieuw bezwaar maken tegen een eventuele vergunning, vragen om een voorlopige voorziening totdat het bezwaar behandeld is en een schorsing tot de voorzieningenrechter zich over de voorlopige voorziening gebogen heeft.
De vergunning laat volgens de provincie nog enkele weken op zich wachten.

Uiteraard is het bijten van mensen niet iets dat we graag zien, maar ongelukken gebeuren en worden ook door de samenleving geaccepteerd als het niet om wolven gaat, denk aan honden, koeien of deelnemen aan het verkeer. Als maatschappij elimineren we risico’s niet, die horen er gewoon bij.

Het ‘gevaar’ is blijkbaar niet zo groot dat het landgoed gesloten dient te worden, wat vorig jaar tijdens het welpenseizoen wel de oplossing bleek.

Het advies van de zelf benoemde wolvenexperts van de Zoogdiervereniging kon vorig jaar de prullenbak in toen bleek dat de solitaire wolf Bram toch de vader van het roedel was en zal ook nu uit onbetrouwbaar giswerk bestaan.

En dat is meteen de volgende reden om Bram te sparen: Bram is waarschijnlijk de vader van nieuwe, nog zeer jonge welpen. De ongunstige staat van instandhouding van de wolf staat afschot niet toe.

Animal Rights beschouwt de uitspraak van de voorzieningenrechter in de zaak van Veluwse wolf Hubertus als een gerechtelijke dwaling en ziet een dergelijke schanddaad niet nog eens gebeuren.

Ook deze zaak drijft op de hetze van populistische politici tegen wolven, die het roodkapje-syndroom van een deel van de bevolking uitmelken. Die 'angst zaaien - haat oogsten' mentaliteit moet tot staan worden gebracht.

Animal Rights zal opnieuw de belangen van Bram en zijn familie verdedigen.

Je organiseert een wolvencongres - Wolves across borders - van 2 tot 6 juni 2025 en nodigt anti-wolf staatssecretaris Jean Rummenie van de wolf-hatende, angst-zaaiende BBB uit om de bijeenkomst te openen en vervolgens ontvang je van zijn ministerie €100.000,- aan subsidie. ¹

In je verkooppraatje zeg je: "Het congres kan een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat, en ook bijdragen aan kennis en informatie over beleid en beheer van wolvenpopulaties in Nederland.” Maar wie kunnen er deelnemen aan dit debat als een dagkaartje €300,- tot €600,- kost en een all-inclusive ticket oploopt tot €1450,-? ²

Daarna ga je de provincie Utrecht adviseren over het lot van een wolf - Bram - waarvan je eregast en hoofdsponsor reeds gezegd heeft: ''Dit is een goed voorbeeld van een wolf die afgeschoten kan worden.”

Dat zijn de ‘onafhankelijke experts' van de Zoogdiervereniging.

Op 30 mei diende de Partij voor de Dieren Utrecht Schrif­te­lijke vragen in over de 'Voor­be­reiding afschot­ver­gunning wolf Bram door provincie Utrecht'. ¹ Dit zijn ze:

In het Memorandum “Vervolgstappen naar aanleiding van incident met wolf Landgoed Den Treek – Henschoten” (dd 28 mei 2025) wordt nader ingegaan op de maatregelen die genomen gaan worden na uitkomsten van de analyse van DNA die is afgenomen bij de vrouw die verwondingen opliep door de beet van vermoedelijk een wolf. Daarover stellen we de volgende vragen aan de gedeputeerde:

1. Uit spoedanalyse blijkt dat het DNA afkomstig is van wolf GW3237m, in de volksmond Bram geheten. Er staat in het memo dat DNA is afgenomen van wond en kleding. Echter, uit publieke berichten op LinkedIn tussen betrokkenen (de man die de gewonde vrouw bijstond, en zijn vrouw, die basisarts is), blijkt dat DNA-samples mogelijk zijn vervuild door medische behandeling.
   a. Welk laboratorium heeft de DNA-analyse uitgevoerd? Heeft dit laboratorium de vereiste certificaten/accreditaties om de analyse uit te voeren? Onder welke normen vallen deze (ISO, bijvoorbeeld), zijn de certificaten en accreditaties up-to-date en is daar een rapport van op te vragen?
   Antwoord: De DNA-analyse is uitgevoerd door het Belgisch Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). Het INBO gebruikt specifieke openbare protocollen voor het gebruik van instrumenten, voor veldwerk, analyses, onderzoek, etc. Dit staat hier uitgelegd: https://protocols.inbo.be/nederlandstalige-richtlijnen.html. Deze protocollen worden regelmatig bijgewerkt. De methodologie die men gebruikt voor identificaties van wolven is gekalibreerd met de andere laboratoria van het CEwolf consortium, waarvan WENR 2 van 6 ook deel uitmaakt. Dit garandeert een uitwisselbaarheid van gegevens en zorgt ervoor dat dezelfde kwaliteit geleverd wordt. Zie https://www.senckenberg.de/en/institutes/senckenbergresearch-institute-natural-history-museum-frankfurt/division-river-ecology-andconservation/cewolf-consortium/
   b. Kan exact worden omschreven welke DNA-samples voor spoedanalyse aan het laboratorium in kwestie zijn voorgelegd: betreffen dat monsters uit de wond, van de kleding, of beide? Welke zijn uiteindelijk daadwerkelijk onderzocht?
   Antwoord: Er zijn 3 swaps aangeleverd uit de wond en van de short. Alle drie de swaps zijn onderzocht, evenals onderzoek op 7 stalen van de stof van de short genomen op de plekken van een punctie/beschadiging van de stof.
   c. Uit hoeveel van de monsters blijkt dat het om wolfGW3237m gaat? Met hoeveel procent zekerheid is dit vastgesteld?
   Antwoord: Er bleek een goede detectie van DNA op drie stalen van de short. De Copy Number Variation (CNV)-waarde van de drie goede DNA-stalen lag rond de 2.0.. Het beschikbare DNA was van zodanige kwantiteit en kwaliteit dat er een volledig genotype was vast te stellen, het genotype van wolf GW3237m.
   d. Hoe is met zekerheid vastgesteld dat het slachtoffer is gebeten door een wolf en niet door een hond, indien het DNA-bewijs beperkt, vervuild of afwezig is?
   Antwoord: Zie het antwoord op vraag 1c..
   e. Kan de identiteit van de wolf in kwestie met 100% zekerheid worden vastgesteld als het DNA-bewijs mogelijk is beperkt, vervuild of afwezig is?
   Antwoord: Zie het antwoord op de vragen 1 a. en 1 c..

2. Kan een precieze reconstructie gegeven worden van het incident?
   a. Wie was wanneer op locatie na de melding, welke instanties waren betrokken, wie nam het DNA af, en welke instantie heeft proces-verbaal opgemaakt?
   Antwoord: Ter plaatse waren de Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) van Den Treek, een politieambtenaar, twee medewerkers piketdienst Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) en de terreincoördinator van de Zoogdiervereniging. Het rapport van bevindingen is opgesteld door de RUD. De swaps zijn afgenomen door de terreincoördinator.
   b. Zijn er bodycam- of meldkamergegevens beschikbaar die inzicht geven in het eerste contact?
   Antwoord: Nee, die zijn niet beschikbaar.
   c. Zijn er sporen van aanwezigheid van een wolf aangetroffen op of rond de locatie van het incident, zoals pootafdrukken, haren of andere forensische sporen? Zo nee, op basis waarvan is dan de fysieke aanwezigheid vastgesteld?
   Antwoord: Ja, er was de beschikbaarheid over forensische sporen op de short. Op basis van de DNA analyse is met zekerheid vastgesteld dat het om een wolf ging. De beschikbare monsters waren van dusdanige kwantiteit en kwaliteit dat ook het genotype kon worden vastgesteld.
   d. In sommige mediaberichten wordt gesproken over een hardloopster en in andere berichten over een wandelaar. Kan hier uitsluitsel over gegeven worden?
   Antwoord: Op het moment van het incident was er sprake van wandelen.

3. Zijn er na het incident op 19 mei 2025 foto’s gemaakt van de verwondingen van het slachtoffer, en zijn deze beelden ter beoordeling voorgelegd aan een onafhankelijke deskundige op het gebied van bijtincidenten (zoals een forensisch dierenarts of gedragsbioloog)? Zo ja, kunnen de conclusies met PS gedeeld worden? Zo nee, waarom niet en gaat dit alsnog gebeuren bij de onderbouwing van het vergunningsbesluit?
   Antwoord: Ja, er zijn foto’s gemaakt na het incident op 19 mei 2025. Deze zijn beoordeeld door deskundigen. De bevindingen van de deskundigen maken inderdaad onderdeel uit van de onderbouwing van de vergunningsaanvraag. De vergunning wordt door Gedeputeerde Staten verleend en indien nodig door de rechter getoetst. U wordt hierover per memo geïnformeerd. Wij zien het niet als onze verantwoordelijkheid de foto’s met u te delen.

4. De zoogdierenvereniging is gevraagd onderzoek te doen naar het incident en de bevindingen van de RUD en de getuigenverslagen daarin mee te nemen. Is het onderzoek afgerond? Zo ja, wanneer is het gedeeld met GS en op welke wijze is of wordt dit meegewogen in het besluitvormingsproces? Kan het onderzoek gedeeld worden met PS? Betreft dit onderzoek een deskundigheidsbeoordeling van de interactie mens-wolf of wordt dit door een andere instantie of ecoloog uitgevoerd? Zo ja, welke?
   Antwoord: De Zoogdiervereniging heeft haar onderzoek afgerond. De rapportage is niet gedeeld met GS. De conclusies maken onderdeel uit van de onderbouwing van de vergunningsaanvraag. De vergunning wordt door Gedeputeerde Staten verleend en indien nodig door de rechter getoetst. U wordt hierover verder per memo geïnformeerd. Wij noemen op dit moment geen namen van deskundigen.

5. Er wordt in het memo gesteld dat Bram eerder probleemgedrag vertoonde. Echter, bij de voorzieningenrechter in 2024 (toen de Provincie een vergunning had verleend voor het beschieten van wolf Bram met een paintballgeweer) kon dit probleemgedrag niet overtuigend worden onderbouwd. Op basis van welke geregistreerde incidenten stelt de provincie nu vast dat Bram probleemgedrag vertoont? Kan een overzicht van alle incidenten die aantoonbaar tot Bram zijn te herleiden met PS gedeeld worden?
   Antwoord: Dit totaaloverzicht maakt onderdeel uit van de onderbouwing van de vergunningsaanvraag. De vergunning wordt door Gedeputeerde Staten verleend en indien nodig door de rechter getoetst. Voor het overige is u al bekend dat via DNA-analyse is vastgesteld dat bij het incident op 31 juli 2024, het omvergelopen meisje, wolf GW3237m was betrokken.

6. Volgens de provincie is het gedrag van Bram zorgwekkend. Waarom wordt in dat geval het landgoed Den Treek-Henschoten niet afgesloten voor het publiek in het kader van de openbare orde en publieke veiligheid, net als vorig jaar na het incident met het kind van de BSO?
   Antwoord: Dit heeft onder meer te maken met de totale analyse/deskundigenbeoordeling van het gedrag van deze wolf, resulterend in een vergunning voor afschot. De huidige stand van zaken is dat het Landgoed Den Treek-Henschoten bezoekers met klem adviseert (20 mei 2025) om het landgoed voorlopig te mijden of alleen in groepsverband te bezoeken. Zie ook: https://www.stateninformatie.provincie-utrecht.nl/Documenten/Wolfincident-19-mei-ingediend-doorUtrechtNu-beantwoordingi.pdf

7. Waarom is het gebied niet preventief aangewezen als (tijdelijk) rustgebied zoals verzocht in de aangenomen motie “Geef dieren in het wild rust en ruimte”? We hebben in 2024 immers geleerd dat verstoring van wolven in het late voorjaar en de vroege zomer voorkomen moet worden?
   Antwoord: Voor het antwoord op deze vraag verwijzen wij u naar de Statenbrief die u op 20 mei 2025 van ons hebt ontvangen https://www.stateninformatie.provincie-utrecht.nl/Documenten/SB-stand-van-zakenkaders-en-uitvoering-wolven-mei-2025.pdf (onder punt 2 en punt 3).

8. Zijn er aanwijzingen dat de wolven van de Treekerroedel worden gevoerd of gelokt, of anderszins worden verstoord, bijvoorbeeld door loslopende honden, jacht, of door militaire oefeningen op de Leusderheide? Hoe wordt hier op gemonitord en gehandhaafd? Wordt onderzocht of menselijke gedragingen (zoals voederen of benaderen) bijdragen aan gewenning? Worden deze factoren meegenomen in het onderzoek van de Zoogdiervereniging? Zo nee, waarom niet?
   Antwoord: Op dit moment zijn er geen aanwijzingen bekend die erop duiden dat de roedel op de Utrechtse Heuvelrug wordt gevoerd of gelokt of bewust verstoord. In de onderbouwing van de vergunningsaanvraag komt dit onderwerp aan bod.

9. Kan een reflectie gegeven worden op de rol van Landgoed Den Treek-Henschoten en de belangen die spelen rondom jacht en recreatie in relatie tot de wens wolven te weren en af te schieten? Reeds vóór alle incidenten plaatsvonden in 2024 heeft de rentmeester een afschotvergunning aangevraagd bij de Provincie (op 12 juli 2024: PRB-2024-10453). De rentmeester heeft in de media herhaaldelijk de wens uitgesproken om wolven op het landgoed te beheren, dat wil zeggen, doden. Monitoring van wolven door externe deskundigen wordt niet toegestaan in het gebied, en data worden niet gedeeld met BIJ12. Dit maakt dat gemelde incidenten zeer zorgvuldig moeten worden onderzocht. Hoe neemt de provincie deze zorgvuldigheid in acht, en op welke manier wordt rekening gehouden met mogelijke vooringenomenheid als het gaat om meldingen van en informatie over incidenten met wolven op het landgoed?
   Antwoord: Wij staan in goed contact met het landgoed. Wij hebben ervoor gezorgd dat het voor de deskundigen, extra, benodigde feitenmateriaal beschikbaar is gekomen. Wij gaan vervolgens zorgvuldig te werk bij het verstrekken van een vergunning.

10. Is De Treekerwissel toegankelijk voor dieren in het wild en wordt het ook als passage gebruikt? Zo ja, waar blijkt dat uit? Heeft Den Treek-Henschoten de intentie uitgesproken om deze ecoduct af te sluiten? Zo ja, hoe heeft de Provincie hierop gereageerd?
    Antwoord: Ja, De Treekerwissel is toegankelijk en wordt als passage gebruikt, oa camerabeelden maken dit duidelijk. De intentie tot afsluiten is inderdaad, per mail afkomstig van de rentmeester, uitgesproken. De provincie heeft per mail, geadresseerd aan de rentmeester van het landgoed, onderbouwd waarom afsluiten niet zonder meer mogelijk is. Uitgelegd is onder meer dat het plaatsen van een raster een activiteit is waar mogelijk een omgevingsvergunning voor vereist is (artikel 5.1, lid 2 onder g Omgevingswet). Om een aanvraag te kunnen doen is er de inspanningsverplichting vanuit de specifieke zorgplicht om onderzoek te doen naar aanwezige beschermde soorten. Helder is gemaakt dat er geen werkzaamheden kunnen starten voordat is uitgesloten dat er geen overtreding van een flora- en faunaactiviteit is op grond van de Omgevingswet.

11. Is bekend of Bram in 2025 vader is geworden van nieuwe welpen?
    a. Zo ja, om hoeveel welpen gaat het, en in welke periode zijn deze geboren?
    b. Hoe verhoudt het doden van een territoriale ouderwolf zich tot de verplichtingen onder de Habitatrichtlijn, met name ten aanzien van het beschermen van voortplantingsplaatsen, leefgebied en het ontbreken van andere bevredigende oplossingen?
    Antwoord: Het antwoord op vraag a. laten wij op dit moment in het midden. Ervaring leert dat het niet in het belang van de rust van eventuele welpen is om informatie over het al dan niet aanwezig zijn van welpen zo vroeg in hun opgroeifase openbaar te maken. Het antwoord op vraag b. maakt onderdeel uit van de onderbouwing van de vergunningsaanvraag.Wij gaan vervolgens zorgvuldig te werk bij het verlenen van de vergunning.

12. Waarom wordt direct overgegaan tot een afschotvergunning, en niet eerst de escalatieladder van het IPO Wolvenplan (2025) doorlopen door te kiezen voor minder verstrekkende opties als (tijdelijke en gedeeltelijke) afsluiting van het leefgebied, en eventuele aversieve conditionering?
    Antwoord: Dit heeft onder meer te maken met de totale analyse/deskundigen beoordeling van het gedrag van deze wolf zoals toegelicht in de onderbouwing van de vergunningsaanvraag. De escalatieladder en het overwegen van alternatieve maatregelen zijn daarbij meegenomen.

13. Waarom wordt alleen gesproken over afschot en geen andere mogelijkheden onderzocht voor het uit de populatie verwijderen van de wolf, zoals omschreven in de interventierichtlijnen van het IPO-wolvenplan? Dit kan immers ook vangen en verplaatsen betekenen.
    Antwoord: Zie het antwoord op vraag 12. Overigens zal verplaatsen, naast dat het wettelijk niet zomaar is toegestaan beschermde soorten ‘uit te zetten’, niet helpen want dan is de verwachting dat er elders identieke problemen ontstaan.

14. Hoe kan bij afschot vastgesteld worden om welke wolf het gaat? In Duitsland is meermaals achteraf vastgesteld dat de verkeerde wolf was afgeschoten?
    Antwoord: Wolf GW3237m is individueel herkenbaar zowel door uiterlijke kenmerken als door gedrag.

Gedeputeerde staten van Utrecht hebben op 8 juli 2025 besloten een omgevingsvergunning tot afschot van wolf Bram (GW3237m) te verlenen op grond van de Omgevingswet. De vergunning volgt op het advies van de Zoogdiervereniging en een second opinion en nader onderzoek door experts naar aanleiding van het genoemde incident. De omgevingsvergunning gaat meteen in, maar er zal eerst vier dagen nadat de vergunning zichtbaar is in de openbare registers uitvoering kunnen worden gegeven aan de vergunning, zijnde op zijn vroegst: 15 juli 2025.

Animal Rights zal vanzelfsprekend bezwaar maken tegen de vergunning en om een voorlopige voorziening tot schorsing van het besluit verzoeken bij de rechtbank Midden-Nederland. We wachten nog op papierwerk, zoals de 'adviezen' van de 'deskundigen'. Bram is een van de ouders van de wolvenroedel op de Utrechtse Heuvelrug en mogelijk opnieuw vader van welpen. De wolvenhaters van de provincie Utrecht zijn echter gewetenloos en meedogenloos.

Omdat de Omgevingsvergunning om Bram te executeren werd afgegeven vlak voor de overgangsperiode tussen de Europese verlaging van de beschermingsstatus van wolven en de nationale beschermingsregelgeving, die ingaat op 14 juli 2025, heeft de fractie van GroenLinks schriftelijke Statenvragen gesteld:
1. In een brief van de staatsecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN) van 7 juli jongstleden wordt gesproken van een overgangsperiode tussen de Europese verlaging van de beschermingsstatus van wolven en de nationale beschermingsregelgeving, die ingaat op 14 juli 2025. Waarom is er zo vlak voor deze overgangsperiode een afschotvergunning gegeven?
2. Kan GS aangeven hoelang naar verwachting deze overgangsperiode zal duren?
3. In de Kamerbrief wordt gesproken van de zorgplicht die als enige bescherming voor wolven geldt in deze overgangsperiode. Er wordt niet gesproken van een bescherming waar middels een vergunning van kan worden afgeweken. Hoe verhoudt het afgeven van een vergunning zich tot deze zorgplicht?
4. Ziet GS in het afgeven van een vergunning een (aanvullende) juridische mogelijkheid in de overgangsperiode als uitzondering op de zorgplicht? Zo ja, op basis van welke wettelijke gronden en/of jurisprudentie?
5. Hoe gaat GS de bescherming van wolven in de overgangsperiode garanderen?
6. Verwacht GS dat de afgegeven vergunning standhoudt in een rechterlijke procedure in de overgangsperiode? Zo ja, op basis van welke wettelijke gronden en/of jurisprudentie?
7. Is het gebruik van vuurwapens voor afschot van wolven toegestaan in de overgangsperiode? Zo ja, op basis van welke wettelijke gronden en/of jurisprudentie?
8. In de Kamerbrief wordt een brief genoemd van de staatsecretaris van LVVN van 23 juni jl. aan provincies waarin handelingsopties in de overgangsperiode worden geschetst. Kan PS zo spoedig mogelijk deze brief ontvangen? Zo nee, waarom niet?
9. Hoe kijkt GS aan tegen deze handelingsopties?
10. Valt het afgeven van een vergunning voor afschot, zo vlak voor het ingaan van de overgangsperiode, binnen de door de staatsecretaris geschetste opties? Zo nee, waarom niet?

Op vrijdag 11 juli 2025 heeft Utrecht het besluit om Bram te executeren gepubliceerd met daarbij een bijlage met voorschriften en een kaartje met het uitvoeringsgebied, maar de bijlagen met de aanvraag, adviezen en deskundigenbeoordeling ontbreken om 5 uur 's middags nog. Zonder kennisname van deze stukken is het voor Animal Rights niet mogelijk om de gronden deugdelijk uiteen te zetten en te vragen om contra-expertises.
Dit is de standaardwerkwijze van de provincie Utrecht: de toch al minimale reactietijd in het weekend neerleggen en essentiële documenten zo laat mogelijk verstrekken.

Eerder op de dag heeft Animal Rights bij de provincie al pro forma bezwaar gemaakt tegen het besluit van het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Utrecht en een verzoek tot schorsing van de verleende omgevingsvergunning via een ordemaatregel ingediend bij de Rechtbank Midden-Nederland.

Het spoedeisend belang van dit verzoek is gelegen in het feit dat de vanaf dinsdag 15 of woensdag 16 juli 2025 te gebruiken vergunning onomkeerbare gevolgen heeft voor zowel wolf GW3237m als zijn van hem afhankelijke welpen (eenmaal gedood blijft dood). Dit belang dient zwaarder te wegen dan het belang van de vergunninggebruiker om de vergunning op stel en sprong te gebruiken, des te meer doordat het college en andere betrokkenen kennelijk geen directe dreiging of gevaar zien. Zo is de vergunningverlening gebaseerd op een incident dat dateert van 19 mei 2025, bijna acht weken geleden, en is het gebied is in de tussentijd niet afgezet geweest.

Een ordemaatregel zou inhouden dat de vergunning in elk geval niet mag worden gebruikt voordat het verzoek op zitting is behandeld door de rechtbank.

Animal Rights zal op woensdag 23 juli om 10 uur het leven van wolf Bram verdedigen bij de Rechtbank Midden-Nederland in Utrecht. Animal Rights is tevreden dat ze, in tegenstelling tot de Veluwe zaak, wel wat voorbereidingstijd krijgt.
Alleen zijn de bijlagen bij het besluit er nog altijd niet. Het gaat dan om de beoordeling van de ‘incidenten’ en de ‘adviezen’ van de ‘deskundigen’ van de provincie, slordigheid of kwaadaardige sabotage?

Dat de zittingsdatum pas volgende week gepland is, geeft volgens Animal Rights wel aan dat de rechtbank de grote haast van de provincie in verband met de openbare veiligheid - na 8 weken te hebben gedaan over het produceren van de vergunning en zonder het park af te sluiten voor bezoekers - ook met een korreltje zout neemt.

Vergunninghouder Faunabeheereenheid Utrecht - de jagersbende - heeft schriftelijk toegezegd dat er voor 24 juli 2025 geen gebruik zal worden gemaakt van de omgevingsvergunning om Bram te executeren (en anders had de rechtbank wel een ordemaatregel uitgevaardigd).