Utrecht wilde eind juli 2024 wolf Bram illegaal afschieten met medeweten van LNV

Op 31 juli 2024 wordt er melding gemaakt van een voorval in de buurt van de Grensweg en de Austerlitzseweg op de Utrechtse Heuvelrug. De politie zegt dat er melding is gemaakt van ‘een groot dier, mogelijk een wolf of hond’ dat een kind omver gelopen zou hebben of geduwd.

Eerder werd er in de omgeving op 6 juli 2024 een hondje meegenomen door waarschijnlijk een wolf. Het huisdier werd nooit meer teruggevonden.

In de ochtend van dinsdag 16 juli 2024 vond er op landgoed Den Treek, gemeente Leusden, een incident plaats met een vijfjarig kind waar mogelijk een wolf bij betrokken was. De confrontatie duurde heel kort, waarna het dier in het bos verdween. Het kind liep bij het incident schrammen op als gevolg van een val. Na ontsmetting door een huisarts kon ze naar huis. De conclusie van de politie was dat er geen sprake was van een bijtincident.

Al na het incident met het hondje gingen er stemmen op, met CDA-gedeputeerde Mirjam Sterk voorop, om de wolf af te schieten, of minimaal te paintballen.

Die 31 juli zien deze anti-wolf krachten de kans schoon om voor eens en altijd met deze wolf af te rekenen, desnoods via illegaal afschot zonder vergunning. Men roept daarbij de steun in van staatssecretaris ('Stas' in het jargon van de ambtenaren op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), dat spoedig omgedoopt zal worden in Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur (LVVN)) Jean Rummenie.

Een reconstructie uit een Woo-besluit van 14 januari 2025 ‘inzake incidenten wolven op de Utrechtse Heuvelrug' (kenmerk DGNV / 95707131).

31 juli 2024
14:50
De provincie Utrecht stuurt een email aan haar contact binnen het ministerie van LNV. Het contact tussen de provincie en LNV is warm sinds een bestuurlijk overleg op 19 juli 2024, na het eerdere incident met een kind, tussen staatssecretaris Rummenie, Utrechtse gedeputeerde Sterk en de burgemeester van Leusden.
“Zoals net besproken nog even per mail de situatie zoals deze nu bij ons bekend is:
• Nieuw incident tussen vermoedelijke wolf en kind op 31 juli (eind van de morgen) in de omgeving van Austerlitz;
• Vermoedelijke wolf heeft kind (3 jaar) tot zeer nabij benaderd {er lijkt sprake van contact)
• Kind is niet (ernstig) verwond
• Vader heeft vermoedelijke wolf verjaagd
• Politie ter plaatse heeft bewijsmateriaal veiliggesteld voor DNA monsters; dit is overgedragen aan provincie en vervolgens aan WenR voor spoedanalyse
• Wolvendeskundigen bereiden advies voor t.a.v. de duiding van het incident en hoe hierop het beste geacteerd kan worden.
• Dit advies zou kunnen leiden tot afschot. Dit omdat de wolf mogelijk aan het verkennen is of een kind een geschikte prooi is (vergelijkbaar incident heeft bij Leusden eerder plaatsgevonden).
• Crisisoverleg hierover vindt vandaag om 17.30 plaats met de (loco)burgemeester van Zeist
Het verzoek om deze informatie onder de aandacht van de staatssecretans te brengen. Graag bevestiging of dit gelukt is.
Dank alvast en we houden jullie op de hoogte.
Met vriendelijke groet,
Crisisinformatiemanager wolf a.i.
Domein Landelijke Leefomgeving , Provincie Utrecht”

14:53
LNV 'Beleidsmedewerker cluster soorten' stuurt binnen het ministerie van LNV een gelijkluidende email rond:
“Ik ben zojuist gebeld door Provincie Utrecht. Einde vanochtend is er opnieuw een incident geweest in Leusden. Een kind van drie jaar heeft lichte verwondingen opgelopen. Details zijn nog onzeker, maar er lijkt sprake van contact tussen wolf en kind (en dus mogelijk een beet). Utrecht is in gesprek met wolvenexperts over hoe te handelen. Hierin wordt meegenomen dat het scenario kan zijn dat de wolven verkennen of kinderen/mensen een mogelijke prooi zijn. Eind middag nemen ze een definitief besluit over hoe ze gaan handelen. Ze geven aan dat ze misschien genoodzaakt zijn om als maatregel afschot te nemen. Dit kan mogelijk betekenen dat ze onrechtmatig moeten handelen om veiligheid te garanderen. Ze hebben advies uitstaan om te kijken of ze via gemeentewet op laste van de burgemeester maatregelen (afschot) kunnen laten plaatsvinden. Zoals eerder samen vastgesteld kan dit alleen een hele acute/op heterdaad situaties, waar juridisch gezien zelden sprake van is.
Ze verzoeken mij/ons om de Stas hierover op de hoogte te brengen. Ik heb verzocht om een update per mail zodat we de Stas goed en volledig kunnen informeren. Komt net binnen, zie bijlage.”

15:17
LNV ligt het ministerie van Economische Zaken in:
“Er is een incident met wolf in Utrecht. Er moet een spoednota komen voor richting Stas om hem hierover te informeren.
Naast een stand van zaken verzoekt BPZ [Directie Bestuurlijke en Politieke Zaken] voor in de nota ook een reflectie van WJZ [Directie Wetgeving en Juridische Zaken] over wat het kan betekenen als Utrecht onrechtmatig gaat handelen. Zodat we dit inzichtelijk maken voor Stas.”
Opvallend is dat het ministerie van LNV de provincie Utrecht op geen enkele wijze terecht wijst of tracht tegen te houden, maar enkel bezig is om de politieke en juridische consequenties voor staatssecretaris Rummenie in kaart te brengen.

15:49
Een interne email binnen LNV en EKZ maakt nogmaals duidelijk dat men zich vooral zorgen maakt om de juridische consequenties voor Rummenie:
“Hi collega’s,
Ik had net contact met de woordvoerder van de provincie Utrecht en die gaf aan dat zij de staatssecretaris graag willen uitnodigen voor het bestuurlijk overleg dat zo plaatsvindt om 17.30 uur. Ook met name omdat het daar ook gaat over maatregelen die buiten de wet worden genomen. Het liefst zouden ze namelijk zien dat een mogelijk besluit vanuit alle drie de bestuurslagen gedragen wordt. Dit ligt volgens mij ook een beetje in lijn met wat de stas in de verdiepingssessie over de wolf heeft aangegeven, maar lijkt me juridisch gezien ook erg lastig. Omdat het niet aan mij is om hierover te beslissen en het over minder dan twee uur al 17.30 uur is even naar jullie allen.”

16:17
Economische Zaken voorziet het Landbouwministerie van een formeel juridisch standpunt. Nog altijd is er niemand die suggereert om de provincie Utrecht tegen te houden, sterker nog, men wil vooral géén waardeoordeel uitspreken:
“Hierbij mijn input voor de WJZ reflectie. Het is van belang om geen waardeoordeel uit te spreken dus ik heb het zo feitelijk mogelijk proberen te houden. Kun je dit in de nota opnemen? (eventueel in ingekorte versie als eerder in de nota al gesproken wordt over de beschermde status van de wolf/ het Bal)
Het is onder het Besluit activiteiten leefomgeving verboden om zonder omgevingsvergunning in het wild levende dieren van soorten, genoemd in bijlage IV, onder a, bij de habitatrichtlijn opzettelijk te doden of te vangen. Indien de provincie Utrecht zonder omgevingsvergunning overgaat tot deze activiteiten ten aanzien van de wolf wordt de verbodsbepaling overtreden. Hiertegen kan een gerechtelijke procedure worden aangespannen. De rechter zal zich vervolgens oordelen over het handelen van de provincie.”

16:19
Binnen de twee ministeries overweegt men nog altijd om de staatsecretaris te betrekken bij het Utrechtse overleg om de wolf zonder vergunning af te schieten:
“Ik kan het verzoek voorleggen aan de stas (per app) maar dan moeten we wel scherp hebben welke juridische en politieke risico's daaraan verbonden zitten. [naam gelakt], wat zijn de juridische risico’s?”

16:58
Pas een half uur voor het Utrechtse overleg trekt iemand op de ministeries de stekker uit de deelname van Rummenie. Ook deze ambtenaar vindt het prima dat Utrecht de wolf illegaal afmaakt; daar kan de rechter later dan over oordelen. Wat telt is dat Rummenie zijn handen er niet aan vuil maakt:
“Support van de Stas kan hoogstens begrip voor de situatie zijn.
Medeondertekening van een besluit kan niet aan de orde zijn want het gaat hier om feitelijk handelen in afwijking van de wet. Het is hier de provincie die handelt. Dat staat ter beoordeling van de rechter (en niet van de Stas). Dus beperken tot invoelende communicatie en eventueel bereidheid tonen om in het beleid in afstemming met Europa alle mogelijkheden te onderzoeken.”

De ambtenaren op LNV stellen vervolgens een spoednota op voor de staatssecretaris met het volgende advies:
”De provincie verzoekt u om aan te sluiten bij het genoemde crisisoverleg.
U wordt geadviseerd om niet deel te nemen aan dit overleg. Het besluit dat moet worden genomen ligt bij de Provincie of de burgemeester van Zeist, zij zijn hiervoor de bevoegde instanties. U kunt er wel voor kiezen om achteraf telefonisch contact op te nemen met de gedeputeerde van Utrecht om uw empathie te tonen voor de complexe situatie.
U kunt op dit moment geen steun toezeggen aan het verzoek van de provincie om gezamenlijk gedragen besluiten te nemen,
Er is in het eerdere overleg met provincie Utrecht ook gesproken over mogelijk gezamenlijk ondertekenen van een besluit. Omdat de juridische mogelijkheden en gevolgen hiervan nog worden onderzocht adviseren wij u om in deze fase te sturen op een reactieve communicatielijn.
U heeft in een eerder gesprek met de Provincie Utrecht en de gemeente Leusden aangegeven dat u steun wilt verlenen wanneer de provincie voor lastige besluiten komt te staan. De huidige lijn is om een reactieve lijn naar media aan te houden waarin u uw empatie toont en aangeeft dat u de juridische mogelijkheden onderzoekt, inclusief de aanpak in andere Europese landen.”

Het is misschien wel een symbolisch teken aan de wand dat deze ambtenaren het woord ‘empathie’ niet kunnen spellen. Men is er van op de hoogte dat de provincie Utrecht mogelijk gaat besluiten om een wolf illegaal af te schieten, maar men concentreert zich op het behoeden van de staatssecretaris voor de schijn van medeplichtigheid aan deze daad. Niemand oppert het idee om Utrecht af te houden van het executeren van deze wolf.

Op de avond van 31 juli 2024 is ook staatssecretaris Rummenie via deze spoednota op de hoogte. Niets wijst er op dat hij een poging heeft gedaan de provincie op andere gedachten te brengen.

Mogelijk heeft de weigering van LNV/Rummenie om onverholen steun uit te spreken voor het plan van gedeputeerde Sterk en haar samenzweerders hen de moed doen verliezen om hun moordplan door te zetten.

Uiteindelijk wordt er geen enkele actie tegen wolf Bram ondernomen; de rechter steekt daar een stokje voor.

In mei 2025 proberen dezelfde hoofdrolspelers opnieuw om tot een doodvonnis voor Bram te komen.