Uitstel van executie voor vervolgde Veluwse wolf

Animal Rights, Faunabescherming en Fauna4Life stonden vrijdag in de rechtbank tegenover de provincie Gelderland die een wolf wil laten executeren die een hardloper gebeten zou hebben. Na een drie uur durende zitting bij de Rechtbank Arnhem volgde op 9 mei 2025 uiteindelijk geen uitspraak.

Lees ook: ANIMAL RIGHTS MAAKT BEZWAAR TEGEN AFSCHOT WOLF OP VELUWE

De stand van zaken is nu als volgt:

• Uiterlijk komende dinsdag om 12 uur ’s middags krijgen de rechter en de partijen die de wolf verdedigen een kort rapport in lekentaal, waarin de provincie moet bewijzen dat het onmogelijk is dat het hier om de vaderwolf van een roedel gaat;
• Die verdere dinsdag krijgen Animal Rights, Faunabescherming en Fauna4Life de tijd om hiernaar te kijken, er op te reageren en om eventueel een vervolgzitting aan te vragen;
• Op woensdag kijkt de rechter naar alle nieuw ingediende stukken en aanvragen;
• Donderdag beslist de rechter of er, indien daar behoefte aan is, een nieuwe zitting komt. Zo ja, dan zal die zo snel mogelijk plaatsvinden; Komt er geen nieuwe zitting, dan volgt vrijdag de uitspraak; Tot de uitspraak er is, wordt de afschotvergunning niet gebruikt.

De rechter wilde overigens niet zelf de provincie Gelderland verbieden om de wolf deze week al af te schieten. ”Die verantwoordelijkheid wil ik niet dragen. Ik wil dat de provincie hier voor in staat." ¹ De jurist van de provincie stribbelde in eerste instantie tegen, maar zei het tenslotte toch toe. Dat betekent dat deze vergunning in ieder geval tot (en met) vrijdag niet gebruikt mag worden.

Andere, minder drastische, maatregelen
Voor het Nationale Park Hoge Veluwe (NPHV) draait het vooral om geld. De inkomsten van de bezoekers zouden nodig zijn voor het park, maar negatieve publiciteit door te veel incidenten met wolven zou ook de bezoekersaantallen drastisch omlaag brengen. Een minder ingrijpende maatregel als het (deels) afsluiten van het park zien NPHV en Gelderland daarom niet zitten.

Men beweert daarnaast dat dat geen zin heeft omdat de wolf het omheinde park in en uit zou lopen. Niemand kan bevestigen dat dit voor deze wolf opgaat.

De rechter lijkt bang te zijn dat er opnieuw een incident plaatsvindt als het park later opnieuw open gaat.

Animal Rights en Faunabescherming vinden dat er nog veel te weinig geprobeerd is om incidenten op een andere manier te voorkomen, terwijl dat in een andere zaak wel heeft gewerkt. Vorig jaar had in Den Treek op de Utrechtse Heuvelrug wolf Bram belangstelling voor honden. De maatregelen die daar toen uiteindelijk zijn genomen, zoals het gedeeltelijk afsluiten van het gebied voor bezoekers en een hondenaanlijngebod, zijn effectief gebleken.

Op NPHV is, naast wat flyeren, niets geprobeerd. Bezoekersaantallen worden niet begrensd. Er worden geen risicogebieden afgesloten. Het is nog altijd niet verboden om te hardlopen of te fietsen in het wolventerritorium - activiteiten die een wolf kunnen triggeren - of om voedsel mee naar binnen te brengen.

Provincie Gelderland beweert, gefrustreerd, dat de natuurorganisaties effectieve handhaving (paintballen) tegen de wolf hebben tegengewerkt met eerdere rechtszaken. De rechter wijst de provincie terecht: “De rechters hebben destijds gezegd: het kan misschien wel, maar de vergunning is niet goed gemotiveerd. De provincie moest het beter onderbouwen." Met andere woorden: de provincie moet simpelweg beter zijn huiswerk doen. 

De rechter vraagt vervolgens of paintballen nu kansloos is. Provincie ‘deskundige’ Erwin van Maanen zegt dat dit niet zo is.

Wie is wolf GW4655M?
De provincie beweert dat het hier gaat om een wolf die in 2022 geboren zou zijn en concludeert daaruit dat het nooit de partner kan zijn van een zwangere wolvin die op camerabeelden in het park is waargenomen. Dit is in de eerste plaats relevant omdat het afschieten van een reproducerende wolf een te grote impact heeft op de staat van instandhouding van de wolf in Nederland, die al niet gunstig is.

Ten tweede wordt er gesproken over onnatuurlijk en agressief probleemgedrag. Als deze wolf een zwangere wolvin of welpen beschermt is het gedrag gewoon natuurlijk.

Ook is het mogelijk dat er in de buurt eerder gedode kadavers lagen en dat de wolf gewoon zijn voedsel wilde beschermen.

Er blijft ook onduidelijkheid over de relatie tussen deze wolf en het bijtincident enerzijds en de roedel en de weinig schuwe wolf of wolven uit 2022 aan de andere kant.
Als dit de weinig schuwe wolf uit 2022 is, hoe kan het dan dat de wolf in 2023 en 2024 mensen niet actief heeft opgezocht? Dat wil ook de rechter graag weten. 

Er heerst onduidelijkheid over het DNA-bewijs waaruit zou moeten blijken dat deze wolf een afstammeling is van het vaderdier van de roedel op NPHV. Was dat het geval dan is het theoretisch mogelijk dat dit dezelfde wolf is die in 2022 als jonge welp mensen opzocht.  Met DNA-bewijs zou dat eventueel te verifieren zijn, maar NPHV deelt de DNA-gegevens van de wolven op het park niet met de landelijke monitoringsorganisatie Bij12.

Het niet delen van informatie breekt NPHV nu op. NPHV beweert dat met 500 camera's dit een van de best gemonitorde gebieden van Nederland is. “Maar,” zegt de rechter, “Ik heb die informatie allemaal niet, en dat maakt het lastig.”

Een van de toeristen die recent op het park een wolf van dichtbij zag, stelt dat dit een ander dier was dan de wolf die de hardloopster aanviel. Volgens hem zag het dier op de foto die bij de hardloopster is gemaakt er heel anders uit dan de wolf die hij zelf zag. Volgens Van Maanen moet de verklaring van deze toerist niet al te serieus worden genomen. Hoe serieus moeten we de andere ooggetuigenverslagen dan nemen?

De staat van instandhouding
Bij het besluit van Gelderland zit ook een rapport van Stichting Wildaanrijdingen - jagers die aangereden dieren afmaken - waarin beweerd wordt dat er sprake is van een gunstige staat van instandhouding van de wolf. Formeel is dat echter niet het geval. Een gunstige staat van instandhouding is niet bereikt. Dat wil de rechter graag even vast stellen. Van Maanen draait er in zijn rapport omheen, maar moet het in de rechtszaal bevestigen. 

Draagvlak
Van Maanen vindt afschot blijkbaar in het belang van het draagvlak voor de wolf in de samenleving. ”Want als het fout gaat, gaat het ook fout met het draagvlak voor de wolf in Nederland.” Maar is dat een wettelijke grond om een wolf voor af te maken?

Vrijdag 16 mei uitspraak?
De rechter deed dus geen uitspraak. Ze zegt dat ze nog niet alles begrijpt. Dan gaat het bijvoorbeeld over de vraag of deze wolf al dan niet de vader van de nieuw geboren welpen kan zijn.  Daarnaast wil ze meer duidelijkheid over waarom het afschieten zo snel nodig is. 

Volgens de rechter moet het lukken om komende vrijdag uitspraak te gaan doen. Dan moet wel alle nieuwe informatie binnen zijn.

Animal Rights hoopt dat de rechter afziet van het tekenen van het doodsvonnis van deze wolf. Wat er nodig is, is een cultuur ten opzichte van wilde dieren die gericht is op samenleven. Wilde dieren hebben evenveel recht om hier te zijn en moeten niet worden afgemaakt om het recht van de mens op recreatie in natuurgebieden te beschermen. Natuur is geen pretpark, maar een leefgebied dat we delen met andere soorten. In plaats van afschot moet worden ingezet op voorlichting, preventie en respectvolle co-existentie.