Inhoud
Opdracht om Utrechtse wolf te zenderen wordt ingetrokken
Op 13 september 2023 heeft Animal Rights een verzoek tot preventief handhavend optreden ingediend bij het College van Gedeputeerde Staten van Utrecht, tegen ”het vangen, verstoren en onder zich hebben of vervoeren” van een wolf. De overtredingen hebben betrekking op het verdoven en zenderen van een specifieke wolf door de Zoogdiervereniging in opdracht van de provincie.
Op 10 oktober 2023 wijst de provincie het handhavingsverzoek van Animal Rights af, maar binnen een week kondigt de provincie aan dat de pogingen om het dier te zenderen, afgeschaald zijn.
Op 21 november 2023 maakt Animal Rights bezwaar tegen de afwijzing van het verzoek tot handhavend optreden.
Op 28 november 2023 laat de provincie weten de opdracht tot het zenderen van de wolf in te trekken.
Op 25 november publiceert het AD een artikel met de kop “Animal Rights eist dat provincie Utrecht stopt met zoeken naar de wolf: ‘Zender omdoen mag niet’”. 1
Het AD schrijft onder andere:
“Stop direct met alle pogingen om wolven in de provincie Utrecht te zenderen. Dat eist de organisatie Animal Rights. Want een zender omdoen om de wolf af te schrikken, dat mag volgens de stichting helemaal niet. ,,Doe liever iets aan het aanbieden van lekkere hapjes tussen twee stroomdraadjes.”
De krant vervolgt met:
”Animal Rights typeert het zenderen daarnaast als een actie waar grote risico's aan kleven. En verder is alles rond de wolf volgens de stichting zó omstreden, dat dit niet getoetst zou moeten worden aan een algemene ontheffing maar aan een aparte op maat gemaakte ontheffing die alleen gericht is op wolven.”
In het bezwaar verzoekt Animal Rights de provincie Utrecht om het 'project' stil te leggen tot zes weken nadat op dit bezwaarschrift is besloten, zodat een voorlopige voorziening niet nodig is. Animal Rights acht dit verzoek redelijk, omdat het college al heeft aangegeven dat de pogingen om de wolf te zenderen zijn afgeschaald.
In haar antwoord bevestigt de provincie meer dan dat:
”Naar aanleiding van het bezwaarschrift deel ik u het volgende mee.
Besloten is om, gelet op het feit dat er zich recent geen incidenten meer hebben voorgedaan en het in de praktijk erg lastig is gebleken om de wolf goed te kunnen benaderen, te stoppen met pogingen om de wolf te laten zenderen. De opdracht aan de Zoogdiervereniging wordt ingetrokken.
Wij verzoeken u om ons aan te geven of dit voor u aanleiding is het bezwaarschrift in te trekken.”
Animal Rights ziet dit als een mooie overwinning voor de wolf wiens integriteit nu niet aangetast zal worden via het invasieve (en potentieel fatale) verdoven en zenderen.
Omdat de provincie bakzijl haalt zonder een beslissing te nemen op het bezwaar van Animal Rights en voordat een rechter zich heeft kunnen buigen over de zaak, is het in principe mogelijk dat Utrecht of een andere provincie de Zoogdiervereniging en haar algemene ontheffing opnieuw voor het spreekwoordelijke karretje spannen om een of meerdere wolven te belagen. Animal Rights zal soortgelijke opdrachten opnieuw aanvechten via handhavingsverzoeken.
Animal Rights heeft het bezwaar ingetrokken onder de toezegging dat men, mochten de vangacties worden hervat, hiervan op de hoogte gesteld zou worden. Uit een 'begeleidingsbrief provinciaal overleg' van 5 februari 2024 blijkt dat de provincie zich goed realiseert wat dat inhoud: "Een nieuw besluit zal vrijwel zeker leiden tot een bezwaar en een verzoek om voorlopige voorziening tegen de gewijzigde vergunning en mogelijk ook tot een nieuw handhavingsverzoek. Tevens verwachten we een WOO-verzoek ten aanzien van alle relevante documenten." Ook dat laatste klopt, daar komt deze informatie uit.
Deze brief kwam er omdat in januari 2024 de Zoogdiervereniging opnieuw begon met het pushen van de provincie Utrecht om deze wolf te zenderen. Ze doet hetzelfde bij de provincie Noord-Holland.
De rol van de Zoogdiervereniging
De Zoogdiervereniging neemt in januari 2024 zelf contact op met Utrecht omdat er in de week van 16 t/m 20 januari zeker vijf meldingen zouden zijn gedaan van incidenten tussen opnieuw dezelfde wolf en een hond. Locatie van deze meldingen waren met name het Spanderswoud in Hilversum (Goois Natuurreservaat) maar er zouden ook meldingen vanuit Utrecht zijn.
De begeleidingsbrief zegt hierover: *"De incidenten betreffen allemaal interacties met loslopende honden. Een aanlijnplicht zou ook kunnen helpen, eerder hebben de terreinbeheerders al aangegeven daar niet aan mee te willen werken."
Vanwege de ontwikkelingen geeft de Zoogdiervereniging het advies aan de provincies Nood-Holland en Utrecht om deze wolf opnieuw te proberen te vangen en te zenderen. Gezien de eerdere ervaringen (verdoven lukt niet/ lijkt bijna onmogelijk) adviseren zij om de wolf dit keer te proberen te vangen met behulp van pootklemmen. De Zoogdiervereniging pusht om de provincie te overtuigen, speelt in op populistische sentimenten en neemt een voorschot op afschot: "De Zoogdiervereniging benadrukt dat het volgens hun een kwestie van geluk is dat er nog geen hond is gepakt door een wolf maar dat dat ieder moment kan gebeuren. Als een wolf een hond grijpt dan overleeft de hond dat vrijwel zeker niet. Zij zijn van mening datje door het pogen een wolf te laten zenderen als politiek het signaal afgeeft datje deze zorgen serieus neemt. Daarbij geeft een aangebrachte zender de mogelijkheid om de wolf te traceren als het mis gaat."
De ambtenaren van de provincie hebben hun twijfels: "NB Wij geven daarover graag mee aan de bestuurder dat we nog geen goede motivering hebben gehoord van de Zoogdiervereniging over waarom het nu wel zou kunnen lukken de wolf te zenderen en hoe zij de uitvoering met behulp van klemmen denken te gaan organiseren. Immers, voorbereiding daarvan vergt tijd en zorgvuldigheid, zal ongetwijfeld een voorlopige voorzieningsprocedure ingaan en wetende dat een dergelijke vergunning slechts tot 1 april ingezet kan worden, is het niet realistisch te denken dat deze vergunning dit voorjaar gebruikt kan worden."
Ook heeft de Zoogdiervereniging geen evaluatie ingeleverd van haar eerdere zenderpoging: "We hebben navraag gedaan naar de aangekondigde evaluatie zenderen op basis van de eerste praktijkervaring in Utrecht, maar daar nog niet iets op terug gehoord. Betekent dus wellicht inderdaad een signaal maar waarschijnlijk een loos signaal."
De provincie heeft geen vertrouwen meer in de adviezen van de Zoogdiervereniging: "Een ander bestuurlijk gevoelig punt dat we onder de aandacht willen brengen is het volgende. Voor de uitvoering van het IPO-wolvenplan en addendum, baseren we ons op de advisering vanuit vooral de Zoogdiervereniging. Wij zijn van mening dat deze adviezen op dit moment niet van dusdanige kwaliteit zijn dat we u op basis daarvan goed genoeg kunnen adviseren."
Vandaar dat het ambtelijk advies luidt "om, ondanks de door de Zoogdiervereniging genoemde risico’s op escalatie, ons eerdere standpunt om te stoppen met het pogen de wolf te zenderen niette herzien. Tevens is ons advies een second opinion aan te vragen ..."
Uiteindelijk zet Utrecht later in 2024 toch in op vangen met pootklemmen, ondanks dat uit het 'Overleg probleemsituatie wolf' van 22 januari 2024 al naar voren kwam dat dit kansloos was: "ZV geeft geen garantie dat het lukt: in Duitsland lukt het in één jaar 1 a 2 maal om zo een wolf te vangen." Het plan sneuvelde, zoals bekend, bij de rechter.
De kosten
De Zoogdiervereniging laat ook nog eens de belastingbetaler opdraaien voor haar zenderobsessie. Uit documenten die Animal Rights opvroeg bij de provincie Utrecht en waarin, na bezwaar, ook de bedragen werden geopenbaard, blijkt dat het zenderproject van 29 juni t/m 31 augustus 2023 €27.923,16 aan gemeenschapsgeld heeft gekost zonder dat daar ook maar iets tegenover staat. €21.668,50 daarvan bestond uit de geschreven uren door de Zoogdiervereniging en door haar ingehuurde krachten. €6.254,66 bestond uit andere kosten, zoals een geweer van €2306. Dit alles exclusief btw.
Voor een nieuw zenderproject kwam men in januari 2024 tot een inschatting van €50.000 tot €100.000 met de kanttekening "dat er binnen het budget bewegingsruimte moet zijn om te acteren op de actuele situaties."
De rol van de Zoogdiervereniging: Gelderland
De Zoogdiervereniging was eerder de drijvende kracht achter een vergelijkbare push in Gelderland. Ook bij de wolf die op de nominatie stond om gepaintballd te worden pushte de Zoogdiervereniging de provincie Gelderland om, naast paintballen, ook over te gaan tot verdoven en zenderen. Zo blijkt uit een Woo-verzoek bij de provincie Gelderland:
“[22-10-2022 21:13:37] Zoogdiervereniging: [medewerker provincie red.] dit kan echt niet. Ons voorstel: GPS-zender, daarna actief verjagen met rubber hagel of wat dan ook. Als dat niet helpt afschot. Maandag overleg, kan dat? Dit is echt LEVENSGEVAARLIJK.
[24-10-2022 14:16:11] Zoogdiervereniging: Beste [medewerker Zoogdiervereniging red.] De collar kan binnen twee weken in Nederland zijn en ready for use Wij moeten wel euro 600 Sateliet kosten betalen voor anderhalf jaar data en AWT informeren over nek omtrek en voorkeur voor VHF kanaal Als dat rondvaart kan de productie meteen starten en dan is de collar binnen twee weken hier (DHL, hier hebben we ervaring mee, werkt goed)
[24-10-2022 14:17:53] Zoogdiervereniging: Hallo [medewerker provincie red.], als de provincie wil overgaan tot zenderen, dan is er een zender te regelen. Het kost alleen tijd en satellietkosten en natuurlijk bijkomende kosten om het dier te verdoven, etc. Gezien de tijd die het kost ben ik ook aan het verkennen of Duitsland of België een zender klaar hebben liggen. Wordt vervolgd.
[24-10-2022 14:19:21] Zoogdiervereniging: Overigens, zenderen & verdoven valt onder de Wet op de Dierproeven. De Zoogdiervereniging is vergunninghouder, heeft een goedgekeurd project en kan binnen 24-48u formeel toestemming verlenen (op basis van een gespecifieerd studieplan) indien nodig.
[24-10-2022 23:16:52] Zoogdiervereniging: Hoi [medewerker provincie red.], mocht de provincie van gedachten veranderen, dan is er via het netwerk binnen 1-2 dagen een halsbandzender beschikbaar (hoeft niet per sé uit de US te komen). Groet.”
Animal Rights vindt het zorgwekkend dat de Zoogdiervereniging als het ware bij het bevoegd orgaan gaat bedelen om een opdracht te verlenen tot invasieve handelingen met wolven.
