Inhoud
Animal Rights verzet zich tegen het verdoven en zenderen van de Utrechtse wolf
Op 13 september 2023 heeft Animal Rights een verzoek tot preventief handhavend optreden ingediend bij het College van Gedeputeerde Staten van Utrecht, tegen ”het vangen, verstoren en onder zich hebben of vervoeren” van een wolf. De overtredingen hebben betrekking op het verdoven en zenderen van een wolf in Utrecht. Deze overtredingen zijn in strijd met artikel 3.5, eerste en tweede lid, en artikel 3.6, tweede lid, van de Wet natuurbescherming (Wnb).
Wet natuurbescherming
Artikel 3.5 eerste lid
Het is verboden in het wild levende dieren van soorten, genoemd in bijlage IV, onderdeel a, bij de Habitatrichtlijn, bijlage II bij het Verdrag van Bern of bijlage I bij het Verdrag van Bonn, met uitzondering van de soorten, bedoeld in artikel 1 van de Vogelrichtlijn, in hun natuurlijk verspreidingsgebied opzettelijk te doden of te vangen.
Artikel 3.5 tweede lid
Het is verboden dieren als bedoeld in het eerste lid opzettelijk te verstoren.
Artikel 3.6 tweede lid
Het is verboden, anders dan voor verkoop, dieren of planten als bedoeld in het eerste lid onder zich te hebben of te vervoeren.
artikel 3.8, vijfde lid, sub b aanhef onder 3
Een ontheffing of een vrijstelling wordt uitsluitend verleend, indien is voldaan aan elk van de volgende voorwaarden:
(...)
B. Zij is nodig:
(...)
3. in het belang van de volksgezondheid, de openbare veiligheid of andere dwingende redenen van groot openbaar belang, met inbegrip van redenen van sociale of economische aard en met inbegrip van voor het milieu wezenlijke gunstige effecten; 1
Gebrekkige informatie
Het heeft flink wat moeite gekost om duidelijkheid te verkrijgen over de situatie. Dit handhavingsverzoek wordt dan ook ingediend met de op dit moment beschikbare, maar breed onderzochte, kennis over de situatie zoals verkregen via nieuwsberichten en contact met diverse ambtenaren.
Op 4 september 2023 schreef het Algemeen Dagblad:
“De wolf in de provincie Utrecht komt te vaak in de buurt van honden. Dit is een van de redenen waarom de Zoogdiervereniging hem een halsband met zender wil geven.
(…)
Dat de wolf een zender krijgt, gebeurt op aanraden van de Zoogdiervereniging. Utrecht besloot hiertoe nadat een wolf oog in oog kwam te staan met een hond en reageerde. Dit is geen schuw gedrag en bovendien in de buurt van mensen. ”Inmiddels hebben zich afgelopen weken meer van dit soort incidenten met honden voorgedaan”, weet Lelieveld. ”Er was in geen geval sprake van agressie.”
”Afschrikwekkend effect
Een zender moet in kaart gaan brengen of het steeds dezelfde wolf is die dit gedrag vertoont en of deze wolf stelselmatig niet-schuw doet. Bovendien gaat van het afschieten van de verdovingspijl ook een afschrikwekkend effect uit, waarbij de hoop is dat het dier zo schrikt dat in de buurt van mensen komen voorlopig geen optie meer is voor hem.
”Gedragsverandering dus”, zegt Lelieveld. Hij betitelt het zenderen als een ‘uniek proces voor Nederland’, dat niet eerder in ons land is gedaan met een wilde wolf. ”Een uitdagend project.” 1
Op 6 september 2023 schreef het Algemeen Dagblad:
“De beslissing om de wolf te zenderen kwam deze week tot stand na overleg van de
provincie met de Zoogdiervereniging.
(…)
Volgens Mirjam Sterk, gedeputeerde in de provincie namens het CDA, is er een landelijke ontheffing geregeld. ”Hierdoor kan de provincie de wolf blijven volgen en mogelijk vaststellen of het om een of meerdere wolven gaat.” 2
Doel: het afleren van ongewenst gedrag
Op de website van de provincie Utrecht is onder “jacht en schadebestrijding” opgenomen:
“De provincie heeft aan de Zoogdiervereniging opdracht gegeven om te proberen de wolf te verdoven en te zenderen. Dit heeft als voornaamste doel het afleren van ongewenst gedrag van de wolf. Het geeft ook een beeld of genomen maatregelen helpen.” 1
Animal Rights concludeert hieruit dat de Zoogdiervereniging voornemens is om een specifieke wolf in Utrecht te verdoven en zenderen met het doel om ontmoetingen tussen deze specifieke wolf en honden en mensen in de toekomst te voorkomen (middels het afschrikwekkend effect van het verdovingsschot) en deze specifieke wolf daarna in de gaten te houden.
Dit zijn overtredingen omdat voor deze activiteiten geen ontheffing is verleend.
Waar is de ontheffing?
Het lijkt er op dat de Zoogdiervereniging voor deze acties een ontheffing wil gebruiken die op 1 juni 2023 is verleend en geldt ten aanzien van alle “grondgebonden zoogdieren en vleermuizen”. De ontheffing is bedoeld voor een project van de Zoogdiervereniging: monitoring en verspreidingsonderzoek, ecologisch onderzoek en activiteiten met als doelstelling duurzame populaties van inheemse zoogdieren te behouden en in kaart te brengen, in het belang van de bescherming van de wilde flora of fauna, of in het belang van de instandhouding van de natuurlijke habitats.
In het onderhavige geval gaat het echter niet om onderzoek naar soorten, maar om één concreet individu. Ook gaat het om een ander wettelijk belang, namelijk de openbare veiligheid (artikel 3.8, vijfde lid, sub b aanhef onder 3 van de Wnb); namelijk het afschrikken van een individueel dier om honden en mensen te beschermen. Om deze redenen concluderen Animal Rights en haar advocate dat de voorgenomen activiteiten niet uitgevoerd kunnen worden op basis van de ontheffing van 1 juni 2023.
Vandaar het verzoek aan de provincie om preventief handhavend op te treden tegen de vervolging van deze wolf. Animal Rights heeft Utrecht gevraagd om binnen twee weken op het handhavingsverzoek te reageren vanwege de spoedeisendheid van deze kwestie, immers, een strikt beschermde diersoort dreigt te worden verstoord en gevangen, hetgeen resulteert in onomkeerbare overtredingen van de Wet natuurbescherming (en Habitatrichtlijn).
Als de Zoogdiervereniging de ontheffing van 1 juni 2023 wil gebruiken is de organisatie verplicht een projectplan te schrijven en aan de provincie aan te bieden. Animal Rights verwacht deze binnenkort van de provincie te ontvangen.
Verdoven en zenderen kan een opmaat zijn naar executeren
De Zoogdiervereniging heeft zelf de ‘Analyse probleemsituaties wolf’ geschreven, waarin staat dat als “zenderen en verjagen” geen resultaat oplevert de wolf wordt afgemaakt: indien geen resultaat wolf doden. 1 Dit is dus geen vrijblijvende actie; dit is een eerste voorbereiding op het mogelijk executeren van deze wolf.
