Main content

Inhoud

Ganzen doden helpt geen mens

Nieuws: 10 juni 2016
Jacht

Met de recente uitspraak1 van de rechtbank Noord-Holland gaat het vergassen van ruiende ganzen deze zomer definitief niet door. Een groot succes voor Animal Rights en De Faunabescherming die naar de rechter stapten om de bescherming van de ganzen rondom Schiphol af te dwingen. Robert Molenaar, directeur Animal Rights: “Het massaal doden van ganzenfamilies beschermt het luchtverkeer niet en is slechts symptoombestrijding.”

Volgens de betrokken partijen: Schiphol, de Provincie Noord-Holland en het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, moet het aantal (grauwe) ganzen in de 10 km en 20 km zone rondom Schiphol flink worden teruggebracht. Momenteel leven er 5.000 broedparen binnen de 10 km zone en dat zouden er maximaal 150 mogen zijn. In de 10-20 km zone gaat het om 7.000 broedparen terwijl dat er maximaal 1.100 mogen zijn.1 Om dat te bewerkstelligen wordt er al jarenlang flink gejaagd op de dieren. Sinds 2012 worden er ook nog eens jaarlijks groepen ruiende ganzen bij elkaar gedreven, gevangen en vergast.2 Volgens de betrokken partijen neemt de populatie niet meer toe en is er sprake van een lichte daling. Echter, de gestelde doelen worden bij lange na niet gehaald. De ganzenpopulatie herstelt zich elk jaar razendsnel. Niet verwonderlijk, omdat het voedselaanbod en de geschikte broedplekken volop aanwezig zijn. Bovendien is met name de grauwe gans een slimme vogel en past zich snel aan de nieuwe omstandigheden aan. De dieren vliegen in kleine groepen, verstoppen hun nesten beter en trekken steeds vaker de dorpen en steden in op zoek naar rustige plekken om te broeden of om te ruien.

Video: Robert Molenaar in debat met Arie den Hertog van Duke Faunabeheer (ganzenvergasser)

Aanvaringen

De betrokken partijen roepen in koor dat een jaar niet vangen een enorme tegenslag betekent in het terugdringen van de ganzenpopulatie. Volgens hen is de groei van de ganzenpopulatie tot stilstand gebracht dankzij alle maatregelen. Een jaar niet vergassen betekent dat er meer vogels in leven blijven die zich volgend jaar gaan voortplanten. Echter, het terugdringen van de populatie ganzen is slechts een middel en niet het doel. Het doel is het minimaliseren van aanvaringen en bijna-aanvaringen tussen ganzen en vliegtuigen. En als je die statistieken erbij pakt dan blijkt dat het aanpakken van de populatie ganzen via afschot en vergassingsacties niets helpt.

De cijfers

Vanaf 2012, het jaar dat de eerste vergassingsactie plaats vond, hebben er 12 aanvaringen en bijna-aanvaringen met ganzen plaats gevonden. In de periode 2008 - 2011 hebben er 14 aanvaringen en bijna-aanvaringen met ganzen plaats gevonden. Dat houdt in dat er in de periode 2012 - 2015 slechts 2 aanvaringen minder plaatsvonden. Je kunt dan ook de vraag stellen wat het effect is geweest van de massale jacht op de (grauwe) gans.1

Van de 26 aanvaringen en bijna-aanvaringen in de periode 2008 - 2015 gaat het om 8 (bijna) aanvaringen met grauwe ganzen. De Canadese gans, de Brandgans, de Nijlgans en overige ganzen zijn de grootste 'boosdoeners' met 14 (bijna) aanvaringen. Deze ganzen komen echter nauwelijks voor in de 10 km en 20 km zone. De grauwe gans, die voor de minste aanvaringen zorgt, is de vogel waar veruit het meeste op gejaagd wordt.2

Vrijblijvend

De betrokken partijen meten duidelijk met twee maten. De ganzen moeten dood om aanvaringen met vliegtuigen te voorkomen. Mensenlevens staan op het spel! Maar wanneer het aankomt op het weren van de vogels uit de 20 km zone dan geven zij niet thuis. Het inzetten van automatische lasers om de ganzen te weren uit deze zone is nog steeds geen praktijk. Eerst moet er een geheel vrijblijvende pilot opgezet worden om de werking van het apparaat te bewijzen.1 Ineens is er geen sprake meer van noodzaak en wordt de werking in twijfel getrokken. De laser jaagt op een diervriendelijke wijze de ganzen weg van een productie- of grasveld. Recentelijk is Schiphol begonnen met het plaatsen van zonnepanelen om vogels af te schrikken.2 Ook hier gaat het weer om een kleinschalig project en is er weinig vertrouwen in technologische hulpmiddelen.

Buikje rond

Als je geen vogels in je tuin wilt dan moet je ze ook niet voeren. Blijkbaar gaat deze vlieger niet op voor Schiphol en omgeving. In een straal van 20 km rondom Schiphol worden er volop aardappels, bieten en graan verbouwd. De ganzen vinden met name de oogstresten zeer interessant en vliegen graag een rondje extra om hun buikjes rond te eten. Je zou verwachten dat het verboden is om deze gewassen te verbouwen rondom Schiphol en dat het op zijn minst verplicht is om de oogstresten om te ploegen, zodat ganzen er niet bij kunnen. Niets is minder waar. De boeren mogen, geheel vrijwillig, zelf bepalen of zij de oogstresten omploegen en krijgen daar ook nog eens een vergoeding voor.3 Hierover is nu discussie omdat de kosten wel oplopen. Echter, de peperdure vergassingsacties (een vergaste gans kost al snel drie euro) worden zonder enige moeite betaald. Zelfs nu werken niet alle boeren mee, ondanks het mogelijke gevaar dat een gans in een vliegtuigmotor belandt.

Naast de oogstresten zijn er rondom Schiphol volop aantrekkelijke graslanden waar ganzen kunnen eten en zijn er vele geschikte broedplekken zodat de populatie elke keer weer makkelijk kan aangroeien.

Gaskar blijft in de schuur

Met de recente uitspraak van de rechtbank Noord-Holland gaat het vergassen van ruiende ganzen deze zomer definitief niet door. Een groot succes voor Animal Rights en de Faunabescherming die naar de rechter stapten om de bescherming van de ganzen af te dwingen. De grote verliezer is Arie Den Hertog van Duke Faubabeheer.

In de afgelopen jaren heeft Arie Den Hertog met heel veel bombarie de pers te woord gestaan. Volgens hem zijn het zelfs “de mooiste weken van het jaar”. Niet omdat de zon zo hard schijnt, maar omdat hij het “een leuk spel vindt” om de ganzen op te jagen, bijeen te drijven en te vergassen. Het is niet overdreven te stellen dat Arie van zijn hobby zijn werk heeft gemaakt. Zelfs tijdens zijn vakantie kan hij het niet laten om dieren dood te schieten.

Duke Faunabeheer is een lucratieve hobby geworden. Elke vangactie levert rond de 3.000 euro op. Met een vangactie worden al snel zo'n 1.000 ganzen gevangen. Elke vergaste gans kost de belastingbetaler 3 euro.1 De rekening wordt betaald door de betrokken provincie, of in het geval van Schiphol door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Steeds meer provincies grijpen naar de gaskar van Duke Faunabeheer. Om de 'vraag' bij te kunnen benen heeft hij al snel een tweede gaskar bijgebouwd.

“Ik probeer slimmer te zijn dan die ganzen en die ganzen proberen slimmer te zijn dan ik. Het is eigenlijk net een schaakspel. Op een gegeven moment is het wie zet wie mat.” Dit is een gevleugelde uitspraak van Arie Den Hertog. Deze zomer staat hij zelf schaakmat.

Ganzendrama

De betrokken partijen proberen de vang- en vergassingsacties neer te zetten als diervriendelijke methodes. Waar dat aan afgemeten wordt is geheel onduidelijk. Het schieten van ganzen vindt 'zoals gebruikelijk' plaats en het vangen- en vergassen van ganzen is een extra maatregel. Het is geen ‘of – of’ maar ‘en – en’.

Het vele uren opjagen en bijeendrijven van groepen ganzenfamilies zorgt voor angst en stress bij de dieren. Vervolgens worden de dieren de vangkraal ingeloodst waarbij de ganzen steeds meer op elkaar komen te zitten. Vorig jaar zomer ging het dan ook flink mis tijdens een vangactie in de Jan Durkspolder in Friesland. In blinde paniek vertrapten soortgenoten elkaar in de vangkraal. De beelden die gemaakt werden zorgden voor veel ophef. Nadat de ganzen letterlijk de gaskar ingeduwd worden gaat de klep dicht. Wat volgt is een 120 seconden durende doodstrijd van de watervogels. Het is volstrekt onduidelijk wat hier diervriendelijk aan is.1

Het onderzoek waar de betrokken partijen aan refereren is een dierproef op een kleine groep ganzen (30 stuks). Het onderzoek van de Universiteit Wageningen was niet gericht op het dierenwelzijn maar had als doel welk gas het meest geschikt was om ganzen te doden.2 Zo werden er geen geluids-of beeldopnamen gemaakt van de ganzen in de gaskist. Een volledige nutteloos experiment dat nu wordt ingezet om de vang- en vergassingsacties te vergoelijken.

De ‘vergassingloze’ zomer is een mooie aangelegenheid voor zowel Schiphol, de Provincie Noord-Holland en als voor het Ministerie van Infrastructuur en Milieu om werk te maken van alternatieve en diervriendelijke methoden om de gans te weren uit te omgeving van Schiphol.