Animal Rights zal bezwaar maken tegen mogelijke vergunning om een schapen-dodende wolf af te maken

Op 2 september 2025, gepubliceerd op 4 september verleent het criminele BBB-bolwerk Gelderland een maatwerkvoorschrift om ‘springende’ wolf GW4003m te vermoorden voor het doden van schapen.

Dit besluit treedt in werking op de vijfde dag na publicatie in het Provinciaalblad; dat is dus 9 september. Dat geeft Animal Rights tijd om schorsing van de vergunning en een voorlopige voorziening aan te vragen en bezwaar te maken tegen het maatwerkvoorschrift.

Dit maatwerkvoorschrift geldt alleen binnen de percelen in de gemeente Barneveld en alleen voor wolf GW4003m, waarbij op de dag van uitvoering aan alle van de volgende voorwaarden is voldaan: Een dag tot maximaal één week daarvoor heeft een aanval op vee plaatsgevonden op betreffende perceel binnen het wolfwerend raster; een wolvendeskundige heeft beoordeeld en schriftelijk bevestigd dat op basis van het gedragspatroon en de locatie de aanval gekoppeld kan worden aan GW4003m; een taxateur van BIJ12 heeft DNA afgenomen; een toezichthouder van de provincie Gelderland heeft het raster na de aanval als wolfwerend goedgekeurd conform de normen in de Faunaschade Preventie Kit voor wolven; er maar één wolf aanwezig is op het perceel en binnen het wolfwerend raster.

Dit maatwerkvoorschrift lijkt onuitvoerbaar. Animal Rights is ook van mening dat deze flexinetten met plastic paaltjes uit de beelden niet wolfwerend zijn.

Zo ziet het genoemde raster eruit op 4 september 2025, de dag waarop het moordcontract werd gepubliceerd, waar wolf GW4003m en ieder redelijk fit mens zonder moeite overheen springt. Dit is in de verste verte niet wolfwerend; kijk bijvoorbeeld naar de begroeiing, de potentiële opstapjes en hoe het hek op punten overhelt.

Animal Rights heeft een klacht ingediend bij de Nederlandse voedsel- en waren autoriteit (NVWA) tegen een schapenhouder die op een perceel aan de Hunnenweg in Voorthuizen binnen drie weken 12 (vermoedelijke) wolfaanvallen heeft laten gebeuren zonder verdere maatregelen te nemen.
Omdat het Animal Rights’ ervaring met de NVWA is dat alleen een melding de dierenwelzijns’waakhond’ niet in beweging krijgt, volgt daar komende week ook een dwingender handhavingsverzoek op.

Het gaat hier om het perceel waar de springende wolf werd gefilmd waarvoor de provincie Gelderland een afschot’vergunning’ heeft afgegeven.

Artikel 1.6 lid 3 van het Besluit houders van dieren zegt: “Een dier wordt, indien het niet in een gebouw wordt gehouden, bescherming geboden tegen slechte weersomstandigheden, gezondheidsrisico’s en zo nodig roofdieren.”

De herhaaldelijke aanvallen op de schapen laten zien dat bescherming nodig is. Bescherming is ook mogelijk. Dat mag met een deugdelijk raster, maar kan ook door bijvoorbeeld de dieren ’s nachts op te hokken, zolang de maatregel maar leidt tot het beoogde doel: de bescherming van de schapen tegen de wolf.
Deze veehouder heeft daar aantoonbaar in gefaald resulterend in de dood van tientallen schapen.

Deze veeboer heeft om het perceel een zogenaamd flexinet staan, waarvan de faunaschade preventiekit van BIJ12 zegt: “Deze maatregelen zijn voornamelijk geschikt als nachtkraal ter bescherming van schaapskuddes die op wisselende locaties grazen, maar zijn minder geschikt voor gebruik op grote percelen.”

Behalve dat dit raster alleen geschikt is voor tijdelijke bescherming (de intelligente wolf bestudeert dit soort halfslachtige maatregelen een tijdje en tracht vervolgens de zwakke plekken te overwinnen), voldoet het op meerdere punten ook niet aan de basisprincipes die Bij12 opgeeft voor wolfwerende rasters. Zo treedt er spanningsverlies op vanwege plantengroei tegen het raster, wordt de minimale hoogte niet bereikt vanwege scheve paaltjes, is er in de vorm van een elektriciteitshuisje een opstapmogelijkheid voor de wolf dichtbij en hoger dan het raster en wordt er dus een tijdelijk omheiningssysteem toegepast op een begrazingsweide die voor langere tijd gebruikt wordt. Dit is GEEN wolfwerende omheining.

Animal Rights heeft op vrijdag al pro forma bezwaar ingediend tegen het maatwerkvoorschrift voor afschot van wolf GW4003m. De dierenrechtenorganisatie heeft ook gevraagd om nadere stukken, zoals de taxatierapporten van BIJ12 over de aanvallen, de controlerapporten van Gelderse toezichthouders met betrekking tot de rasters en een ongelakte versie van de ‘deskundigen’beoordeling. De provincie weigert vooralsnog om deze voor de zitting te verstrekken.

In de nacht van zondag op maandag heeft Animal Rights de rechtbank gevraagd om een voorlopige voorziening te treffen en het maatwerkvoorschrift tot de zitting te schorsen. Daarover zal de dierenrechtenorganisatie in de loop van maandag met de rechtbank bellen omdat de executie van deze wolf vanaf dinsdag uitgevoerd mag worden.
De zitting staat vooralsnog op vrijdag 19 september gepland om 13:00. De Faunabeheereenheid Gelderland heeft toegezegd geen gebruik te zullen maken van het maatwerkvoorschrift om deze wolf af te schieten tot na de zitting.

Gelderland heeft ook al een hoorzitting gepland in de bezwaarprocedure: 25 november 2025.

Op 19 september 2025 was de zitting bij de voorzieningenrechter over het afschieten van de ‘springende wolf’ door de provincie Gelderland. De rechter doet pas donderdag 2 oktober uitspraak en Animal Rights ziet die met vertrouwen tegemoet.

Het ging in eerste instantie over het juridische kader. Het is verboden om zonder omgevingsvergunning een flora- en fauna activiteit te verrichten. Het opzettelijk doden van een Europeesrechtelijk beschermde wilde diersoort, zoals de wolf, valt onder een flora- en fauna activiteit. Er is geen omgevingsvergunning verleend. De activiteit is dus niet toegestaan.

Men heeft niet voor een vergunning gekozen omdat de beschermde status van de wolf in een overgangsperiode zit, tussen de datum van inwerkingtreding van de verlaagde beschermde status onder de Habitatrichtlijn op 14 juli 2025 en het moment van inwerkingtreding van het besluit waarmee deze verlaagde beschermde status wordt geïmplementeerd in nationale regelgeving. Dat is nog niet gebeurd.

Gedurende deze overgangsperiode, die waarschijnlijk verlengd wordt door het negatieve advies van de Raad van State en controversieel verklaring van het onderwerp door de Kamer, is de wolf enkel beschermd onder de Omgevingswet via de specifieke zorgplicht.
De provincie heeft daarom een maatwerkvoorschrift opgesteld om af te wijken van die specifieke zorgplicht.
Het doel van de specifieke zorgplicht is om wilde dieren te beschermen. Het doel van het maatwerkvoorschrift is daarentegen om een wild dier te doden en daarvoor is de specifieke zorgplicht niet bedoeld. Met een maatwerkvoorschrift afwijken van de specifieke zorgplicht is niet toegestaan, volgens de natuurbeschermingsorganisaties.

Het maatwerkvoorschrift is afgegeven omdat de wolf over wolfwerende rasters zou springen. Animal Rights en de Faunabescherming hebben tijdens de zitting afdoende aangetoond dat de betreffende rasters helemaal niet wolfwerend waren.

Ook moest de provincie schoorvoetend toegeven dat ze ondanks aanvallen sinds december vorig jaar geen enkele poging hebben gedaan om de wolf op een andere, minder ingrijpende manier te weren, en dus de schapen beter te beschermen.

In het licht van de huidige ongunstige staat van instandhouding van de wolf en reeds twee eerdere afschotvergunningen en de vele verkeersslachtoffers is het goed mogelijk dat de staat van instandhouding van de wolf door nog een afschotvergunning verslechterd.

Bovendien is deze wolf alleen te zien op grofkorrelige zwart-wit beelden en dus niet te identificeren in het veld. De kans op het schieten van de ‘verkeerde’ wolf is aanwezig.

De rechter doet dus pas uitspraak op 2 oktober. De provincie vond het geen enkel probleem om tot die tijd geen gebruik te maken van het maatwerkvoorschrift, want ze ondervonden op dit moment toch geen problemen. De vergunning kan zonder spoedeisendheid dus ook wel geschorst worden tot er op de bezwaren van de Faunabescherming en Animal Rights is beslist.

De wolf is in ieder geval de komende twee weken veilig.

De voorzieningenrechter wijst op 2 oktober in haar uitspraak de verzoeken van Animal Rights en de Faunabescherming toe en schorst het besluit van 2 september 2025 tot zes weken na de door het college te nemen beslissing op bezwaar. De voorzieningenrechter is namelijk van oordeel dat het college niet aannemelijk heeft gemaakt dat het doden van de wolf noodzakelijk is en dat er geen geschikte alternatieven zouden zijn. Ook heeft het college niet onderbouwd wat de gevolgen van het doden van deze wolf zijn voor de staat van instandhouding van de populatie wolven. Bovendien is onvoldoende geborgd dat alleen wolf GW4003m wordt gedood. De voorzieningenrechter is dan ook van oordeel dat het maatwerkvoorschrift naar verwachting in bezwaar niet (ongewijzigd) in stand zal blijven.

Animal Rights is vooral blij voor deze wolf en de volgende wolven die hoogstwaarschijnlijk in het vizier van de provincie Gelderland waren gekomen als men zo slecht onderbouwd een wolf had mogen doodschieten. De rechter geeft de organisaties bij een eerste vluchtige blik op de meeste punten gelijk, niet slechts op één detail of vormfout.

De drie punten die voor een vergunning afgevinkt moeten worden: er is een wettelijk belang of noodzaak, er zijn geen andere bevredigende oplossingen en de staat van in standhouding mag niet verslechteren, zijn volgens de rechter geen van allen aangetoond: “De voorzieningenrechter is namelijk van oordeel dat het college niet aannemelijk heeft gemaakt dat het doden van de wolf noodzakelijk is en dat er geen geschikte alternatieven zouden zijn. Ook heeft het college niet onderbouwd wat de gevolgen van het doden van deze wolf zijn voor de staat van instandhouding van de populatie wolven.”

Daarmee vervalt naar Animal Rights’ mening ook de stigmatiserende kwalificatie ‘probleemwolf’. Gelderland kent vooral probleempolitici.

Of het door de provincie bewandelde ‘geitenpad’ van ‘maatwerkvoorschrift’ juridisch wel zuiver is laat de voorzieningenrechter in het midden: “De vraag of het maatwerkvoorschrift dient om de zorgplicht in te vullen, of dat hiervan – in strijd met artikel 11.31, tweede lid ,van het Bal - wordt afgeweken, laat de voorzieningenrechter in het midden. Ook de vraag of met het maatwerkvoorschrift kan worden afgeweken van artikel 11.75, eerste lid, van het Bal voor het gebruik van een geweer zal de voorzieningenrechter niet beantwoorden. De beantwoording van deze complexe vragen leent zich niet voor de voorlopige voorzieningenprocedure.”

De voorzieningenrechter laat ook in het midden of is voldaan aan de eisen om te kunnen spreken van een wolfwerend hek. Die vraag moet in de bezwaar procedure wel beantwoord worden, maar voor de uitspraak van de voorzieningenrechter is het antwoord op deze vragen evenwel in dit geval niet van belang vanwege de andere mankementen aan de vergunningverlening.