Main content

Inhoud

Wist je deze 5 dingen al over genetisch gemodificeerde proefdieren?

Nieuws: 26 maart 2021
Dier­proeven

Wist je dat het aantal dierproeven met genetisch gemodificeerde proefdieren stijgt? Volgens Animal Rights is genetische modificatie of gene-editing van dieren niet alleen ethisch onverantwoord maar ook slechte wetenschap die verboden moet worden. In dit korte artikel zetten we een aantal weetjes over genetische modificatie bij proefdieren voor jullie op een rijtje.

1. Proefmuizen zijn volledig identiek aan elkaar

Proefmuizen lijken niet alleen op elkaar, met hun witte huid en rode ogen, ze zijn zelfs volledig identiek. Families zijn genetisch gelijk geworden, door broers en zussen zo’n twintig generaties lang te laten paren. Daardoor gedragen ze zich als een kloon, zonder dat ze gekloond zijn. Inteeltdieren fokken is wel ingewikkeld: gebrek aan genetische variatie geeft vaak afwijkingen.

2. Er is amper vertaalslag van proefdieren naar de mens

Wist je dat ongeveer 95% van alle geneesmiddelen die perfect werken bij dieren, falen bij de mens. Dierproeven voor het testen van medicijnen zijn alleen nuttig als het proefdier op dezelfde manier op de ziekte reageert als de mens. Dit wil zeggen dat het proefdier ook effectief ziek moet kunnen worden.

Er zitten miljoenen jaren evolutie tussen de mens en andere diersoorten. De oorzaak van soortenverschillen zijn de verschillen in ons genetisch materiaal, hetgeen dat ons allemaal uniek maak. Door deze soortenverschillen zijn resultaten uit dierproeven nauwelijks relevant voor de mens.

Lees ook: Hoe hopeloos is de jacht naar het perfecte proefdier?

Het feit dat proefdieren eerst genetisch gewijzigd dienen te worden, is al een bewijs dat hun voorspellende waarde voor de mens nooit voldoende gaat zijn.

Jen Hochmuth, Animal Rights

3. Genetisch gemanipuleerde proefdieren als laatste strohalm in een verloren zaak

Om deze verschillen te overbruggen en dierproeven relevanter te maken, zetten veel dierproefnemers al hun hoop op genetische gemanipuleerde proefdieren. Bij de genetische modificatie van een dier wordt het genetisch materiaal gewijzigd op een manier die niet van nature voorkomt.

Het creëren van genetisch gemodificeerde dieren en het uitvoeren van experimenten kost miljoenen dieren per jaar het leven en brengt in elke fase veel dierenleed met zich mee. De genetisch gemanipuleerde proefdieren worden op een bepaald kenmerk gecreëerd en geselecteerd. Zo zijn bepaalde rattenstammen extra gevoelig voor diabetes, of angstig aangelegd. Bepaalde muizen zijn extra vatbaar voor kanker of beroertes.

Menselijke ziektes proberen nabootsen door het kunstmatig creëren van symptomen bij proefdieren heeft grote wetenschappelijke beperkingen die niet kunnen worden overwonnen. Heel vaak zijn de symptomen en reacties op mogelijke behandelingen bij andere diersoorten verschillend van die van menselijke patiënten.

4. Genetische modificatie is een verspillende techniek

In België en Nederland worden ieder jaar meer dan honderdduizend dieren, vooral muizen, ratten en vissen genetisch gemanipuleerd voor gebruik in dierproeven. Genetische manipulatie is een verspillende techniek; er zijn tientallen dieren nodig voordat onderzoekers een nieuw genetisch gemanipuleerd dier hebben ‘gemaakt’.

Vooral de moederdieren hebben ernstig te lijden onder de handelingen die worden uitgevoerd om de zogenaamde transgene dieren te maken, maar ook de nakomelingen die met genetische defecten geboren worden, zijn zelfs voordat er experimenten op hen worden verricht al in hun lichamelijke integriteit aangetast.

Lees ook: Konijnen genetisch gewijzigd en uitgemolken in absurde dierproeven

5. Meer dierproeven door genetische modificatie

Genetische manipulatie heeft de afgelopen jaren bovendien geleid tot een stijging van het totale aantal dierproeven. In 2019 zijn in België 159.120 dierproeven (32% van alle dierproeven) uitgevoerd op genetisch gewijzigde proefdieren.1 In Nederland zijn in 2019 75.855 dierproeven verricht op genetisch gewijzigde dieren. Het aantal geregistreerde dierproeven op genetisch gewijzigde dieren is daarmee iets hoger (+4%) dan het aantal dierenproeven op genetisch gewijzigde dieren in 2018.2

Bovendien draagt genetische manipulatie van dieren weinig bij aan de ontwikkeling van medicijnen of meer begrip van ziekteprocessen. Het nabootsen van ziekten door dieren genetisch te veranderen is geen goede manier om inzicht te krijgen in de ontwikkeling en genezing van ziekten bij mensen.

Stop de genetische modificatie van dieren

De wetenschappelijke waarde van experimenten met genetisch gewijzigde proefdieren is uiterst gering. Zozeer zelfs dat het onnodig, misleidend en schadelijk is, niet alleen voor de betrokken dieren, maar ook voor mensen die afhankelijk zijn van goede wetenschap om ziekten te behandelen.

Als we dierproeven vervangen en volop inzetten op proefdiervrij onderzoek kunnen we niet alleen proefdierleed besparen maar ook betere resultaten bij de mens boeken. Animal Rights is een petitie gestart voor een EU verbod op de genetische modificatie van dieren en roept de EU op om de wetgeving te herzien.

Jen Hochmuth: “Het genetisch modificeren is een schending van dierenrechten, omdat het gaat om het manipuleren van dieren voor menselijke doeleinden en omdat het de intrinsieke waarde van andere dieren ontkent alsof ze niets anders zijn dan menselijk eigendom. Daarom pleiten we ook voor de volledige vervanging van dierproeven.”