Vreselijke Nederlandse konijnenbeelden relevant voor België

Dit is bij de Belgische overheid bekend. In februari 2018 antwoordde Vlaams Minister van dierenwelzijn Ben Weyts op vragen van Bart Caron (Groen): “Het sterftecijfer bij konijnen ligt inderdaad rond de 20 tot 25 procent, en dat is inderdaad hoog, maar het is niet zo dat het sterftecijfer in klassieke kooien hoger ligt dan bij parkhuisvesting. Daar is dus geen causaal verband. Het valt dus ook niet te verwachten dat een versnelde omschakeling naar parkhuisvesting een impact zal hebben op het sterftecijfer, tot mijn spijt.”

Batterijkooien, die dus ook in België nog voorkomen, bestaan uit kleine, volgepakte kooien die alleen te vergelijken zijn met de reeds verboden legbatterijen voor hennen of de per 2023 in Vlaanderen verboden nertsen kooien. Minister Ben Weyts legde in februari 2018 de Vlaamse situatie uit: “Momenteel zijn er in Vlaanderen 24 bedrijven. Daarvan hebben er al 17 de omschakeling gemaakt. 17 bedrijven zijn dus al mee. Dan heb je nog 4 bedrijven die werken met klassieke kooien. Dat is dus een aflopend verhaal, gelet op de regelgeving, tot 1 januari 2020. Dan zijn er nog 3 die werken met verrijkte kooien. Dat is een aflopend verhaal, tot maximaal 31 januari 2024.

Beelden uit Panningen

Bijna overal troffen de onderzoekers in Nederland dode, zieke en stervende dieren aan tussen de levende konijnen. Vooral ook in de parksystemen dus. Konijnen hebben voetverwondingen of beschadigde of ontbrekende oren. Trauma en bacteriële of parasitaire infecties kunnen de oorzaak zijn voor de gefilmde verlamming van het achterlijf, scheve nekken, en vervormde achterpoot, naast de vele sterfgevallen.

Er is weinig mogelijkheid voor konijnen, in welk houderijsysteem dan ook, om hun natuurlijk gedrag te uiten. Er is niet of nauwelijks ruimte voor huppelen en rennen, geen mogelijkheid tot graven. Deze konijnen komen nooit buiten en zien nooit daglicht. Ze leven niet in natuurlijke groepssamenstellingen, lopen over een gespleten ondergrond, bevinden zich continu boven hun eigen uitwerpselen en ademen daarvan de ammoniaklucht in. Daarnaast is er de continue herrie van de mechanische ventilatie en muziekinstallaties.

De moederdieren leven eenzaam in hun kooien wanneer ze geen jongen hebben.

Verder constateerden de organisaties vaak een schrijnende afwezigheid van verrijkings- en schuilmateriaal.

Het is twijfelachtig of de wettelijk verplichte tweemaal-daagse controle van de dieren op sommige bedrijven plaatsvindt, en of zieke en gewonde dieren medische hulp en afzondering krijgen. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de situatie in België beter is.

Beelden uit Helden

Naast de standaard welzijnsproblemen kampt de sector met uitbraken van besmettelijke ziekten, waardoor het sterftecijfer in de konijnenstallen tot piekhoogten kan oplopen. Dit leidt weer tot een extreem hoog antibioticagebruik in deze sector dat via resistentie ook een gevaar kan opleveren voor de volksgezondheid. In België is de registratie van het antibioticagebruik in Sanitel-Med via het kenniscentrum voor antibioticaresistentie Amcra momenteel nog niet verplicht voor de konijnenhouderij.

Het is al langer bekend dat de konijnenhouderij een verschrikkelijk systeem is. Het oordeel in rapporten van de European Food Safety Authority (EFSA) en Wageningen Universiteit is vernietigend voor de konijnenhouderij. Wageningen meldt bijvoorbeeld dat er bij konijnen “hoge scores voor ongerief“ voor komen en deze “worden vooral veroorzaakt door houderijcondities”.

In mei 2019 moest VLAM, ondanks een landelijke campagne aan het begin van het jaar, haar cijfers naar beneden bijstellen: In 2018 kochten slechts 17 Belgische gezinnen op 100 minstens één keer konijnenvlees. Een jaar eerder ging het nog om 19 gezinnen, en sinds 2002 is het aantal kopers van konijnenvlees meer dan gehalveerd. Het aangekochte konijnenvlees voor thuisverbruik daalde in 2018 naar amper 220 gram per capita. Een verouderd imago en de hoge aaibaarheidsfactor van een konijn spelen deze vleessoort parten, volgens VLAM.

Konijnen achtergelaten in een Vlaamse konijnenfokkerij

Naar aanleiding van de maatschappelijke kritiek heeft de konijnensector ingezet op ‘betere huisvestingssystemen’ met welluidende namen als ‘welzijnskooien’ en ‘parkhuisvesting’. In realiteit beantwoorden ook de nieuwere huisvestingsnormen in de verste verte niet aan de natuurlijke behoeften en gedragingen van konijnen en brengen ze de massale sterfte van konijnen in dit systeem niet naar beneden.

Het is tijd om te concluderen dat de konijnenhouderij op geen enkele wijze in staat is om te voldoen aan de behoeftes van konijnen en dat konijnen volstrekt ongeschikt zijn voor de vee-industrie. We moeten daarom stoppen met de zoektocht naar steeds weer kleine, vaak denkbeeldige, verbeteringen in de houderij omstandigheden.

Sterker nog, nieuwe huisvestingssystemen brengen steeds weer nieuwe welzijnsproblemen met zich mee: de voedsters vertonen agressief gedrag wanneer ze in een groep gehuisvest worden en hygiëne wordt een probleem zodra verrijkingsmateriaal en betere bodems worden gegeven.

’Dierenwelzijn’ is een illusie in de konijnenhouderij. Dit systeem behoeft geen verbeteringen, maar afschaffing.

De consument kan zich alleen informeren over hoe dierlijke producten zijn geproduceerd wanneer hem of haar een eerlijke blik in het houderijsysteem gegund wordt. Waar de overheid en de sector hierin falen, zorgen Animal Rights en Konijn in Nood voor de hoognodige transparantie over het leven en lijden van konijnen in deze industrie.

De feestdagen zijn bij uitstek een tijd van bezinning en gaan vaak vergezeld van een oproep tot vrede op aarde. Animal Rights en Konijn in Nood roepen iedereen daarom op om dit jaar het ‘Kerstkonijn’ van tafel te laten en te kiezen voor een vreedzaam, plantaardig alternatief.

Beelden uit Sint-Oedenrode