Varkensfokverbod tegen de Varkenspest

Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD), de Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO), de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV), en de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) hebben de afgelopen dagen allemaal hun bezorgdheid uitgesproken en konden het vervolgens nauwelijks eens worden over maatregelen.

Ja, in navolging van het Vlaamse Algemene Boeren Syndicaat, schreeuwt de jachtlobby bijgestaan door VVD-er Helma Lodders en CDA-er Jaco Geurts om de ‘nul-optie’ voor wilde zwijnen. Dat, terwijl diverse biologen allang aannemelijk hebben gemaakt dat de jacht zal zorgen voor een verspreiding van zwijnen en dus ook van de ziektes die zij mogelijk bij zich dragen.

Waar de vertegenwoordigers van het volk en de sector op hun handen zitten, reageert de markt natuurlijk wel. De slachthuizen van Vion en het Duitse Tönnies accepteren voorlopig geen Belgische varkens.

Zes landen hebben de invoer van Belgisch varkensvlees opgeschort. Het gaat om Zuid-Korea, China, Taiwan, Wit-Rusland, Mexico en de Filipijnen. Door dergelijke importstops komt er in België en de rest van Europa meer varkensvlees op de markt, wat zal leiden tot een prijsdrukkend effect; als de dreiging verder toeneemt mogelijk zover dat varkens nauwelijks nog iets waard zijn.

Als de varkenspest hier daadwerkelijk uitbreekt gaat alles op slot - geen export, geen transport - en zitten we in Nederland met 12 miljoen varkens opgesloten in hun duistere, stinkende, betonnen cellen, die niemand meer wil.

We mogen nooit vergeten dat het enorme aantal geslachtofferde dieren bij epidemie-ruimingen geen zieke dieren zijn, maar dieren die uit hun stallen groeien, hun industriële levensduur overschrijden, geld kosten zonder rendement op te brengen.

Tijdens de uitbraak van de klassieke varkenspest in Nederland, begin 1997, werden bijna 650.000 varkens uit besmette bedrijven afgemaakt, ruim een miljoen dieren werd preventief geruimd en bijna acht miljoen varkens werden afgemaakt omdat de stallen overvol raakten als gevolg van het vervoersverbod. De overgrote meerderheid van de slachtoffers was dus niet ziek, maar een economische last geworden.

Dit proces is in België reeds begonnen. In de zuidelijke provincie Luxemburg werden vorige week zo’n 400 kerngezonde biggen afgeslacht. “De vetmesterij trok zich terug, geen enkel slachthuis had interesse in de biggen. De volgende biggencyclus kwam eraan en de fokker had onvoldoende plaats voor alle dieren,” zo berichtte De Standaard. 

Op 24 september besloot federaal landbouwminister Denis Ducarme in overleg met de Europese Commissie en het Belgische voedselagentschap (FAVV), alle varkens in de 10-kilometerzone rondom Etalle te ruimen “om een economische sector te behouden die € 1,5 miljard per jaar vertegenwoordigt en bijna 15.000 directe banen.” Het is nog onduidelijk hoeveel varkens opgeofferd gaan worden en wanneer.

Animal Rights roept op tot een echte oplossing voor deze crisis: Nu stoppen met het insemineren van zeugen. Nu stoppen met het fokken van varkens. Er is nog tijd. Als deze maatregel wordt uitgevoerd zou het aantal varkens in Nederland (en België) in korte tijd drastisch dalen. Vleesvarkens mogen normaliter niet langer leven dan 6 maanden voor ze geslacht worden. Met fors minder varkens zal ook het besmettingsgevaar geminimaliseerd worden. En mocht de varkenspest ons toch bereiken dan zal het aantal slachtoffers veel lager zijn dan in 1997.

De varkenssector zal dit waarschijnlijk afwijzen, omdat waar de economische catastrofe van een varkenspestuitbraak nu nog denkbeeldig is, de financiële gevolgen van een fokstop aanzienlijk zijn.

De vraag is dus een morele: Mogen we het risico nemen dat we straks miljoenen varkenslevens gaan vernietigen, opgeofferd aan het egoïsme en de hebzucht van de boeren, transporteurs en slachthuizen? Of is het nu tijd voor een heroïsche actie van de minister en de regering, die zou getuigen van daadkracht en fatsoen, om onmiddellijk een stop door te voeren in het fokken van varkens?

Kiezen we voor respect voor ander leven en een daadwerkelijke reductie van het uitbraak-risico of voor kortzichtige, korte-termijn economische belangen?