Inhoud
Ondanks 1,2 miljoen Europese handtekeningen teleurstellende reactie Europese Commissie
Na maanden wachten was het eindelijk zover. De Europese Commissie kwam vorige week met een formele reactie op het Europees Burgerinitiatief voor cosmetica zonder dierenleed. Tussen 2021 en 2022 tekenden meer dan 1,2 miljoen mensen in de Europese Unie dit initiatief.1 Helaas kwam de Europese Commissie ondanks de overweldigende hoeveelheid handtekeningen met een teleurstellende reactie.2
De Commissie concludeert dat de bestaande ban op dierproeven voor cosmetica niet van toepassing is op vereiste veiligheidstesten. Deze testen zijn vastgesteld in de REACH wetgeving en zijn verplicht om de risico's van chemische stoffen voor werknemers en het milieu te beoordelen.3 Concreet betekent dit dat bepaalde chemicaliën, die gebruikt worden voor cosmetica én waarvan de veiligheid in sommige gevallen allang bekend is, alsnog zullen worden getest op dieren.
Animal Rights campagnecoördinator Martine Ceton reageert teleurgesteld: "Door het gebrek aan een wetswijziging zou het goed kunnen dat dierproeven voor chemicaliën in cosmetica de komende jaren zelfs zullen toenemen". Wel lanceert de Commissie een plan om dierproeven voor chemicaliën in heel Europa geleidelijk af te schaffen. Ook neemt de Commissie twee zaken die momenteel bij het Hof van Justitie liggen mee in hun overwegingen voor eventuele toekomstige wetswijzigingen.
Het initiatief
Meer dan tien miljoen dieren - katten, honden, konijnen, muizen en andere - lijden elk jaar een kwellend bestaan in laboratoria over heel Europa. Ondanks het in 2013 ingevoerde Europese totaalverbod op dierproeven voor cosmetica worden er nog steeds in grote getalen dierproeven uitgevoerd ten behoeve van cosmetica. Bijvoorbeeld voor chemicaliën die door industriële werknemers worden gehanteerd of die in het milieu kunnen vrijkomen. Met dit initiatief eisten Europese burgers dat er nu echt een einde komt aan het gebruik van dieren voor cosmetica.
In augustus 2021 werd daarom het Save Cruelty Free Cosmetics/End Animal Testing ECI gelanceerd door dierenorganisaties Cruelty Free Europe, PETA, Eurogroup for Animals, en de European Coalition to End Animal Experiments (waar Animal Rights lid van is). Het initiatief werd gesteund door mondiale beauty- en verzorgingsbedrijven, The Body Shop en Dove, en actief gepromoot door een coalitie van groepen en campagnevoerders uit alle hoeken van Europa.
Met dit burgerinitiatief eisten Europese burgers dat het verbod op dierproeven voor cosmetica uit 2013 versterkt en beschermd zou worden. Dit zou een dierenleedvrij productieproces betekenen. Ook werd met het initiatief gevraagd om het gebruik van proefdiervrije methoden in plaats van dierproeven. Tot slot werd gevraagd om een ambitieus, op Europees niveau, actieplan om dierproeven uit te faseren en volledig tot het verleden te laten behoren. In ruim een jaar tekenden meer dan 1,2 miljoen Europese Burgers dit initiatief.
Ondanks de overweldigende hoeveelheid handtekeningen komt de Europese Commissie met een uitspraak waardoor het zelfs zou kunnen gebeuren dat dierproeven voor chemicaliën in cosmetica de komende jaren zullen toenemen.
De uitspraak van de Europese Commissie
Na een langdurig proces kwam de Europese Commissie op 25 juli met een formele reactie. Hoewel de Commissie daarin erkent dat er inderdaad een verbod is op dierproeven voor cosmetische producten, concluderen zij ook dat dit verbod zich niet strekt tot veiligheidstests die vereist zijn om de risico's van chemische stoffen voor werknemers en het milieu te beoordelen. Hierbij doelt zij op de eisen die voortvloeien uit de REACH-verordening. De Commissie gaf vervolgens aan dat het spanningsveld tussen deze twee wetgevingsteksten momenteel wordt beoordeeld in twee zaken die voor het Hof van Justitie van de Europese Unie liggen. De Commissie zal de uitkomst van de rechtszaken overwegen met het oog op mogelijke toekomstige wetswijzigingen.
Daarnaast gaf de Commissie wel aan dat zij samen met alle relevante partijen werken aan een stappenplan voor chemische veiligheidsbeoordelingen die vrij zijn van dierproeven. Deze routekaart zal dienen als een leidend kader voor toekomstige acties en initiatieven die gericht zijn op het terug dringen en uiteindelijk elimineren van dierproeven in het kader van de chemicaliënwetgeving binnen de Europese Unie. Tot slot gaf de Commissie aan dat zij de ontwikkeling van alternatieve benaderingen krachtig blijven steunen met passende financiering. De Commissie stelt voor een reeks maatregelen te nemen om de vermindering van dierproeven in onderzoek, onderwijs en opleiding te versnellen.1
-
o.a. door te onderzoeken of de activiteiten van de lidstaten en de nationale autoriteiten op dit gebied kunnen worden gecoördineerd, door verkennende workshops en door nieuwe opleidingsinitiatieven voor beginnende wetenschappers. ↩
Commissie gaat voorbij aan vraag van de burger
Hoewel Animal Rights blij is met de toezegging van de Commissie om een routekaart op te stellen voor de eliminatie van dierproeven voor chemicaliën, gaat de Commissie wel volledig voorbij aan de vraag van de burger om een bescherming en versterking van het verbod op dierproeven voor cosmetica. In plaats daarvan laat zij dit afhangen van rechtszaken die momenteel voorliggen bij het Hof van Justitie. Door geen concrete wetswijziging door te voeren wordt het huidige verbod niet aangescherpt en blijft het spanningsveld tussen de twee wetsteksten onverminderd.
Animal Rights vreest meer dierproeven en blijft strijden
Animal Rights is dan ook zeer teleurgesteld dat de Commissie, zelfs na deze overweldigende hoeveelheid handtekeningen, geen concrete wetswijziging doorvoert en hiermee het cosmeticaverbod beschermt. Hierdoor is er voorlopig nog geen eind in zicht voor dierproeven ten behoeve van cosmetica. Sterker nog, met de herziening van de REACH vreest Animal Rights dat deze alleen maar zullen gaan toenemen. Animal Rights vindt dit natuurlijk onacceptabel en zal dan ook blijven strijden tot dierproeven volledig tot het verleden behoren.
