Main content

Inhoud

Proefapen in België

Op dit moment zitten meer dan veertig apen in het proefdiercentrum van de KU Leuven.1 De apen worden ofwel aangeschaft via het Biomedical Primate Research Centre (BPRC, Rijswijk), het grootste primatenonderzoekscentrum in Europa, of via de apenimporteur Hartelust (Tilburg).2 De apen van Hartelust zijn afkomstig uit Chinese apenfokkerijen en er is mogelijk sprake van wildvangst om de aantallen aan te vullen op de Chinese apenfokkerijen. De dieren hebben het zwaar te verduren. Hersenoperaties, waterrestrictie, stroomstoten en verslaafd gemaakt aan cocaïne. Het gebeurt allemaal in het Belgische apenlaboratorium van de KU Leuven.

Hersenexperimenten op Apen

Aan de KU Leuven wordt experimenteel hersenonderzoek verricht op resusapen. Om hun hersenactiviteit te kunnen meten, worden de proefapen 'gebruiksklaar' gemaakt. Via boorgaten in hun schedel worden elektroden geïmplanteerd in de hersenen. Met cement wordt een fixatie-staaf of ‘hoedje’ aan de schedel vastgehecht. Dit staafje dient om de kop van de apen te fixeren tijdens de latere hersenmetingen. De dieren worden gemiddeld 7 tot 10 jaar (her)gebruikt aan de KU Leuven.1 Sommige dieren ondergaan tijdens deze lange periode als proefdier meerdere hersenoperaties om losgekomen of beschadigde implantaten of staafjes te vervangen.2

Voor het verdere verloop van de hersenstudies worden de proefapen vastgebonden in primatenstoelen voor een beeldscherm. Het hoofd is onbeweeglijk vastgemaakt met behulp van het stammetje zodat ze niet kunnen wegkijken van het scherm. De apen worden maandenlang intensief getraind (soms 7u per dag of langer) om hun blik te focussen op bepaalde vormen die op het scherm verschijnen.3 Terwijl ze naar de beeldschermen staren, wordt de activiteit in hun hersenen gemeten via de ingeplante elektroden.4

Altijd dorst

Het kost de apen veel moeite om de voor hen onnatuurlijke opdrachten voor het beeldscherm aan te leren en uit te voeren. Om hen zo ver te krijgen, worden de dieren op een strikt waterdieet gezet. De apen hebben dorst wanneer ze uit hun kooi worden gehaald voor de trainingen en de hersenmetingen. Om een paar druppels water of sap te bemachtigen, moeten ze de opdrachten correct uitvoeren.5 Het onthouden van een fundamentele basisbehoefte zoals water is een wrede dwangmethode om dieren te onderwerpen aan de eisen van de onderzoekers.

Proefapen krijgen stroomstoten

Voor onderzoek naar de ontwikkeling van epilepsie kregen twee mannetjesapen, genaamd 'K' en 'S', elektroden ingeplant voor het toedienen van elektrische stroom. De elektrische stroomstoten zijn bedoeld om hersenschade bij de apen te creëren, om zodoende epileptische aanvallen op te wekken. De stroomstoten worden toegediend terwijl de apen de klassieke opdrachten uitvoeren, vastgebonden in de primatenstoel voor het beeldscherm.

Deze experimenten sleepten meer dan een jaar aan. Naarmate de maanden vorderden, ontwikkelden 'K' en 'S' steeds heviger epileptische aanvallen. Tijdens de aanvallen rolden de ogen van de apen heen en weer, ze smakten onbeheerst met de lippen en verloren de controle over de bewegingen in hun vier ledematen.

'K' en 'S' werden na afloop van het experiment afgemaakt.1 Zij werden respectievelijk 16 en 17 maanden lang dagelijks gebruikt voor deze dierproeven. Alleen in het weekend kregen de apen vrijaf. Zij ondergingen meer dan 300 elektrische stroomstoten. De ingeplante elektroden bleken na verloop van tijd niet meer goed te functioneren, waardoor ze opnieuw geopereerd moesten worden.2

Verslaafd aan cocaïne

Aan de KU Leuven werd ook zeer controversieel verslavingsonderzoek met apen uitgevoerd. Proefapen werden verslaafd gemaakt aan cocaïne om te bestuderen welke veranderingen er in de hersenen plaatsvinden naarmate het verslavingsproces vordert.

De algemene opzet van deze experimenten verliep volgens de klassieke procedure: na de voorbereidende hersenchirurgie om het stammetje en elektroden in de hersenen aan te brengen, werden de apen vastgebonden in primatenstoelen voor de metingen van hersenactiviteit. Maar in de verslavingsexperimenten kregen ze via een katheter ook cocaïne-shots toegediend terwijl ze opdrachten moesten uitvoeren voor een beeldscherm.1

Toen de cocaïne experimenten op apen bekend raakten via de media, brak een storm van verontwaardiging los bij het publiek. Ondanks de vele protesten blijven de Leuvense onderzoekers onverminderd doorgaan met omstreden experimenten op apen.

ZIJN TESTEN OP APEN MOREEL AANVAARDBAAR?

Volgens de proefdiernemers aan de KU Leuven zijn experimenten op apen gerechtvaardigd omdat ze ons nieuwe inzichten leveren over het menselijke functioneren. Op die manier wil de KU Leuven effectieve medicijnen of behandelingen voor de mens ontwikkelen.

Aan de KU Leuven beweren ze dat het “ethisch natuurlijk niet verantwoord is dat je in normale menselijke subjecten elektrodes plant. Bij apen kan dat wel.”1 Hieruit blijkt dat proefdiernemers een dubbele moraal hanteren. Als je een onderzoeker vraagt waarom ze dieren gebruiken is het omdat ze op ons lijken, maar als je vraagt waarom we op dieren mogen testen, dan zegt de onderzoeker omdat ze niet op ons lijken.”

De KU Leuven voert ondertussen al meer dan 30 jaar akelige experimenten uit op apen die veel leed bezorgen. En tot nu toe zijn er nog geen tastbare resultaten uitgekomen. Toen de cocaïne experimenten op apen bekend raakten via de media, brak een storm van verontwaardiging los bij het publiek. Ondanks de vele protesten blijven de Leuvense onderzoekers onverminderd doorgaan met omstreden experimenten op apen.

WAT WIJ WILLEN

Animal Rights is principieel tegenstander van alle dierproeven. Als we geen mensen zonder hun toestemming willen gebruiken als proefobjecten, dan geldt dit universeel voor alle levende wezens. Elk dier is een individu met recht op leven en welzijn, ongeacht nut of noodzaak voor de mens. Daarom roept Animal Rights de regering op om de onderzoeksbudgetten te investeren in de ontwikkeling van alternatieve methoden die een beschaafde samenleving waardig zijn. Animal Rights eist dan ook dat de overheid het financieren van alle apenexperimenten stopzet.

Animal Rights organiseert elke laatste woensdag van de maand een protestactie op de Oude Markt om aandacht te vragen voor de proefapen. Bekijk de agenda voor de volgende datum. Wij willen met onze campagne een duidelijk signaal geven dat hersenexperimenten op apen geen noodzakelijk kwaad zijn maar pure kwaadaardigheid! We geven niet op voordat alle apenexperimenten aan de KU Leuven zijn stopgezet.

Hoe kan jij helpen?

Laat ook jouw stem horen opdat er een einde komt aan het leed van miljoenen proefdieren:

  • Kom naar onze maandelijkse protestactie in Leuven op elke laatste woensdag van de maand (13:00 - 15:00)
  • Teken onze petitie en roep de Belgische regering op om nu echt werk te maken van het vervangen van dierproeven.